گروه تحقیق و تفسیر خبر- آمارهای جدید نهادهای اروپایی از گسترش اعتیاد و بالا رفتن تقاضا در بازار مصرف مواد مخدر کشورهای اروپایی حکایت دارد و بر این اساس، در سال های اخیر قاره سبز به بزرگترین کانون تولید مواد افیونی و محرک تبدیل شده است.
بتازگی آمارهای جدیدی از سوی پلیس اروپا (Europol) و مرکز نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد اروپا (EMCDDA)* منتشر شده که از وضعیت خطرناک گسترش اعتیاد در میان شهروندان اروپایی پرده برداشته است.
در این پیوند طی روزهای گذشته مقامات اتحادیه اروپا خواستار مقابله جدی با قاچاق و مصرف این مواد در قلمرو کشورهای اروپایی شده اند.
** جدیدترین گزارش های از وضعیت اعتیاد در اروپا
………………………
بر اساس آخرین گزارش عمومی مرکز نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد اروپا که در ماه نوامبر سال گذشته میلادی (آبان ماه ۱۳۹۱) منتشر شده، مصرف مواد مخدر و اعتیاد به انواع آن در سال های اخیر گسترش چشمگیری داشته است.
گزارش عمومی مرکز مذکور وضعیت اعتیاد در میان جمعیت بالغ اروپاییان (شهروندان ۱۵ تا ۶۴ سال) در بازه زمانی ابتدای سال ۲۰۰۴ تا نوامبر ۲۰۱۰میلادی (دی ماه ۱۳۸۲ تا آبان ماه ۱۳۸۹) را بررسی کرده است. البته در این گزارش تمرکز ویژه ای بر آمار دو سال نهایی این بازه زمانی صورت گرفته که طی آن نمودار اعتیاد رشد سریع تری داشته است.
بر اساس آمارهای EMCDDA، ماده ˈکانابیسˈ که حشیش یا ماری جوانا از مهمترین مشتقات آن به شمار می رود، در سال های گذشته رایج ترین ماده مخدر در میان شهروندان اروپایی بوده است. در این خصوص گفتنی است که در بازه زمانی مذکور، ۵/۸۰ میلیون نفر از اروپایی ها درگیر اعتیاد به کانابیس بوده اند. همچنین طی سال ۲۰۱۰ میلادی ۲۳ میلیون نفر یعنی ۸/۶ درصد از جمعیت بالغ اروپا بطور مداوم کانابیس مصرف کرده اند.
طی نزدیک به شش سال منتهی به سال ۲۰۱۰ میلادی، ۶/۴ درصد از شهروندان اروپایی یعنی ۵/۱۵ میلیون نفر در زمره مصرف کنندگان دایمی ماده مخدر ˈکوکایینˈ بوده اند. در این پیوند آمار مربوط به سال ۲۰۱۰، چهار میلیون نفر برآورد شده است.
و اما مشتریان پروپاقرص ماده مخدر ˈاکستازیˈ در بازه زمانی ۶ ساله، ۵/۱۱ میلیون نفر بوده اند. همچنین ˈآمفتامینˈ در مدت مذکور ۱۳ میلیون نفر مصرف کننده دایمی داشته است.
بنابر گزارش های موجود، مصرف مواد مخدر سنتی که همان مشتقات تریاک است کاهش داشته اما همچنان ادامه دارد. در سال ۲۰۱۰میلادی یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از جمعیت حدود ۳۳۰ میلیون مورد بررسی، در زمره مصرف کنندگان دایم مواد افیونی بوده اند.
نگاهی به آمار جهانی مصرف مواد مخدر نشان می دهد که اروپا به نسبت جمعیت خود، بزرگترین بازار مصرف مواد محرک و افیونی در جهان به شمار می رود.
بر اساس گزارش خبرگزاری ˈبی.بی.سیˈ در ششم فروردین ماه ۱۳۸۹ ه.شمسی، آمار جهانی مصرف کنندگان مواد مخدر و محرک اعتیاد آور بیش از ۲۲۰ میلیون نفر برآورد شده است. در این میان بیش از ۱۵۰ میلیون نفر به فرآورده های توهم زای کانابیس اعتیاد داشته اند. ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر در زمره مصرف کنندگان کوکایین بوده اند. همچنین ده ها میلیون نفر به مشتقات تریاک، هرویین و انواع مواد اعتیاد آور شیمیایی و روانگردان معتاد بوده اند.
** چاره جویی برای مقابله با بحران اعتیاد
……………………..
با توجه به گسترش بازار مصرف مواد مخدر، کشورهای اروپایی در سال های گذشته به سمت خودکفایی در تولید مواد افیونی، محرک و روانگردان حرکت کرده اند و بر اساس آمارهای موجود اروپا به بزرگترین کانون تولید مواد مخدر، بویژه مواد اعتیاد آور جدید تبدیل شده است.
در شرایط جدید موضوع تولید و مصرف مواد مخدر به شکل مساله ای پیچیده در آمده و مقابله با بحران اعتیاد و قاچاق مواد اعتیادآور در قامت چالشی جدی برای رهبران کشورهای اروپایی ظاهر شده است.
علاوه بر مولفه های سنتی تاثیرگذار بر مقوله اعتیاد، در زمان حاضر فضای مجازی محلی برای تبلیغ، فروش و حتی به اشتراک گذاشتن تجربیات مربوط به تولید و استعمال انواع مواد مخدر به شمار می رود.
همچنین فعالیت باندهای قاچاق مواد مخدر بیش از پیش گسترش یافته و نبود نظارت دقیق بر جابجایی های پستی و ترانزیت جاده ای این بسترهای ارتباطی را به ابزارهایی برای جابجایی مواد اعتیاد آور تبدیل کرده است.
در این باره گفتنی است که حتی تعداد کارگاه های کوچک خانگی برای تولید انواع مواد مخدر به شکلی فزاینده رشد کرده و شماری از مصرف کنندگان خود اقدام به تولید مواد اعتیادآور مورد نیاز می کنند.
به گفته ˈلورنت لانیلˈ تحلیلگر مرکز نظارت بر موادمخدر و اعتیاد اروپا، تا پیش از این کوکایین از کشورهای آمریکای لاتین و حوزه دریای کاراییب وارد اروپا می شد و موادی مانند هرویین از مبدایی مانند افغانستان و از طریق مرزهای شرقی اتحادیه به قلمرو قاره اروپا رسوخ می کرد.
اما سبک جدید زندگی اروپایی مبتنی بر ترجیح مواد روانگردان و محرک بر مواد اعتیادآور مخدر، سبب شده تا مواد مخدر جدید از مطلوبیت بیشتری در میان شهروندان اروپایی برخوردار شود. از این رو کارگاه های تولید مواد جدید شیمیایی فعال شده و فرآورده هایی چون آمفتامین و ˈمتاآمفتامینˈ را به بازار مصرف کشورهای اتحادیه سرازیر ساخته است.
هرچند دلایلی از جمله خطرات شیوع ویروس HIV و بیماری ایدز موجب کاهش مصرف موادی مانند هرویین در اروپا شده، اما مواد شیمیایی جدید با وجود اثرات کوتاه مدت آن بسیار ویرانگرتر از مواد مخدر سنتی و قدیمی عمل می کند و مرگ و میرهای ناشی از سوء مصرف مواد اعتیادآور را افزایش داده است به طوری که در سال ۲۰۱۰ میلادی، چهار درصد از مرگ و میر شهروندان ۱۵ تا ۳۹ سال اروپایی به علت اعتیاد به مواد مخدر جدید بوده است.
در راستای مقابله موثر با بحران گسترش مواد مخدر، برخی کارشناسان بر لزوم برخورد سخت افزاری با قاچاق و مصرف مواد اعتیاد آور تاکید دارند. گسترش تدابیر امنیتی و بازنگری در پیمان شنگن (معاهده تردد آزاد اروپایی) از جمله این راهکارها به شمار می رود.
این در حالی است که گروهی از ناظران برخورد نرم و هدفمند با مقوله اعتیاد را ثمربخش تر بر می شمرند. ˈهاینو اشتوفرˈ مدیر بخش تحقیقات اعتیاد دانشگاه علوم کاربردی فرانکفورت آلمان، در این زمینه معتقد است که مقابله با بحران اعتیاد در درجه اول در گرو همکاری تنگاتنگ کشورهای عضو اتحادیه است.
در بستر همکاری های مشترک بایستی زمینه های گسترش تولید و مصرف مواد مخدر محدود شود. به عنوان مثال بایستی سخت گیری های جدی بر سر راه دستیابی به مواد اولیه مصرفی در تولید فرآورده های اعتیاد آور در دستور کار دولت های اروپایی قرار گیرد. همچنین الزامی است که مقامات کشورهای اروپایی گسترش آموزش نسبت به مقوله اعتیاد و پیامدهای آن در جوامع را به طور جدی در اولویت اقدامات خود قرار دهند.
** جمع بندی
……
وضعیت اعتیاد در قاره سبز در سال های اخیر از مرز بحران گذر کرده است به شکلی که مقامات کشورهای عضو اتحادیه بر این چالش جدی و معضل اساسی اذعان دارند.
تا پیش از این، مقامات اروپایی کشورهای تولید کننده مواد مخدر در آسیا و آمریکای جنوبی را در جلوگیری از تولید انواع مواد مخدر متهم به اهمال می کردند و این در حالی است که اروپا در زمان حاضر خود به بزرگترین کانون تولید مواد اعتیاد آور مبدل گشته است.
البته با نگاه به بحران اعتیاد در اروپا از سطحی کلان تر می توان دریافت که این مساله خود مولفه ای وابسته به بحران های عمیق تری است که جامعه و اقتصاد اروپا را در سال های اخیر درنوردیده و پیامدهایی از جمله گسترش اعتیاد را به دنبال داشته است.
*European monitoring center for Drugs and Drug Addiction
منبع خبر: ايرنا ۹۱/۱۱/۱۶
