اعتیاد به عنوان چهارمین بحران جدی جهان، یکی از دغدغه های بزرگ مسئولان و مردم کشور محسوب می شود چرا که دامنه این آسیب در جامعه گسترش و سن مصرف مواد مخدر به شدت کاهش یافته است.
رهبر معظم انقلاب امسال در چند نشست با سران قوا، وزیران و مسئولان مختلف نظام به مهار پنج آسیب اجتماعی شامل اعتیاد، حاشیه نشینی، طلاق، ابتذال و ناهنجاری های اخلاقی تاکید داشتند که در بین آنها اعتیاد در اولویت اول قرار دارد.
اعتیاد و مصرف موادمخدر زمینه ای برای بروز سایر آسیب های اجتماعی است که کاهش و مهار آن باید بیش از پیش مورد توجه جدی و همه جانبه قرار گیرد.
یکی از بخش های بسیار مهم و تاثیرگذار درمقابله با اعتیاد ، برنامه های فرهنگی است که در صورت همسو بودن و مداومت اثر گذاری بیشتری دارند و می توانند در آگاه سازی مردم موثر باشند.
با توجه به اهمیت موضوع ، میزگرد میزگرد بررسی اثربخشی طرح های مبارزه با موادمخدر با حضور دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، مدیرکل آموزش و پرورش، مدیرکل تبلیغات اسلامی، معاون امور پیشگیری بهزیستی، معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش، دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد، کارشناس اعتیاد بهزیستی و کارشناس شواری هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی در ایرنا اراک برگزار شد.
*** همه مسئولند
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی در این میزگرد گفت: در امر مبارزه با اعتیاد همه مسئولند و این وظیفه نباید برعهده دستگاه خاصی باشد.
نبی الله شاه محمدی حیدری افزود: اعتیاد یک آسیب جدی در کشور است که افراد زیادی را به دام خود انداخته و دستگاه های فرهنگی، اجتماعی و درمانی باید هر چه در توان دارند برای کاهش این آسیب به کار گیرند.
وی بیان کرد: تاکنون فعالیت زیادی از سوی دستگاه های مختلف انجام گرفته اما آمار افراد مبتلا به اعتیاد روز به روز رو به افزایش است که باید برای آن چاره اندیشی شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب در نشست های مختلف اعتیاد، طلاق، حاشیه نشینی، منکرات و مناطق ویژه را به عنوان پنج آسیب مهم کشور و اعتیاد را به عنوان آسیب اول مطرح فرمودند.
شاه محمدی حیدری اظهار کرد: انتظار است دانشجویان و اساتید بخشی از پایان نامه ها و کارهای تحقیقاتی خود را به علل و کاهش این آسیب اختصاص دهند.
وی گفت: مبارزه با موادمخدر باید در حوزه های مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی و اجرایی صورت گیرد و توجه به این مهم امری ضروری است.
***حوزه فرهنگی اثرگذارترین بخش در مبارزه با اعتیاد است
مدیرکل آموزش و پرورش استان مرکزی نیز گفت:حوزه های مختلفی در امر مبارزه با موادمخدر دخیل هستند اما اثرگذارترین این حوزه ها بخش فرهنگی است که وظیفه بسیار خطیری برعهده دارد.
شهریار فولادوند افزود: وی بیان کرد: اگر در بخش فرهنگی همه به وظایف خود به خوبی عمل کنند، کار کمیته های درمان و مقابله نیز سبک تر خواهد شد.
وی ادامه داد: آموزش و پرورش از جمله دستگاه هایی است که در بخش فرهنگی در امر مبارزه با موادمخدر فعالیت می کند و در این راستا آموزش و آگاهی رسانی به دانش آموزان را بر اساس شرایط سنی آنان انجام می دهد.
فولادوند با باین اینکه ارائه آموزش های مختلف به دانش آموزان در کاهش خطرپذیری آنها نقش بسیار موثری دارد، گفت: شناسایی مهارت های شخصی، آموزش مهارت های مقابله با رفتارهای پر خطر، طرح مدارس عاری از خطر، جشنوراه نوجوان سالم، نمایشگاه سیار و دائمی پیشگیری از آسیب های اجتماعی و جشنواره های مختلف از جمله برنامه های این نهاد در راستای مبارزه با اعتیاد است.
مدیرکل آموزش و پرورش استان مرکزی افزود: بحث آموزش های ویژه به والدین و معلمان نیز در دستور کار جدی قرار دارد.
فولادوند اظهار کرد: اگر همه بحث اعتیاد را به عنوان یک دغدغه و تهدید جدی احساس کنند و با انگیزه تلاش کنند، موفقیت های بسیار بزرگی حاصل خواهد شد.
وی تاکید کرد: بسیاری از نواقص و مشکلات گرایش به اعتیاد به دلیل نبود گفت و گوی صحیح در خانواده ها شکل می گیرد که توجه به این مهم امری ضروری است.
مدیرکل آموزش و پرورش استان مرکزی ادامه داد: این نهاد پهن پیکر است و هر چه آموزش ارائه می شود هنوز بخش زیادی از جامعه هدف باقی می ماند.
فولادوند یادآور شد: در تحصیلی گذشته ۲۴ هزار و ۶۳۱ نفر از والدین دانش آموزان این استان تحت آموزش های مختلف در خصوص آسیب های اجتماعی قرار گرفتند که این آمار در مقابل جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفری والدین بسیار کم است.
وی عنوان کرد: آموزش مهارت های مختلف به دانش آموزان و والدین امری ضروری است و این مهم باید به صورت مدام و مستمر صورت گیرد.
*** اجرای برنامه های همسو در مبارزه با موادمخدر ضروری است
معاون امور پیشگیری بهزیستی استان مرکزی هم گفت: فعالیت ها و امور مبارزه با موادمخدر زمانی اثربخش است که در بستر مناسب و همسو انجام شود.
خانم دکتر کیانوش امینی افزود: دستگاه های مختلفی در امر مبارزه با موادمخدر فعالیت دارند اما گاهی اوقات دیده می شود که برنامه ها از سوی این دستگاه ها همسو نیست که می طلبد اجرای برنامه ها با سرعت یکسان صورت گیرد.
وی بیان کرد: بحث مهارت های زندگی، شیوه های فرزند پروری، آموزش محیط های کاری و سایر موارد همه باید در بسترهای مناسب صورت گیرد.
امینی با تاکید بر لزوم برنامه ریزی کوتاه، میان و بلند مدت اظهار کرد: در محیط های آموزشی باید پرورش را مقدم بر آموزش دانست و اگر به این مهم توجه جدی شود بسیاری از مشکلات کاهش می یابد.
معاون امور پیشگیری بهزیستی استان مرکزی افزود: بحث اعتیاد به مواد مخدر یک نماد بیرونی است و نماد درونی آن را باید از کودکی جستجو کرد.
امینی اضافه کرد: برنامه مهارت های زندگی باید سرلوحه امور شود و با جدیت و حساسیت بیشتری مورد توجه قرار گیرد و باید سلامت نگر و مثبت نگر باشیم.
وی ادامه داد: برنامه های مبارزه با اعتیاد باید به صورت اجتماعی دنبال شود و اقشار مختلف مردم در این راستا نقش بسیار موثری دارند.
امینی بیان کرد: در برنامه های آموزشی مختلف زنان بیشتر از مردان حضور دارند و در این راستا بحث هسو نبودن آموزش ها در خانواده ها نیز وجود دارد.
وی بر مدل سازی در امر مبارزه با مواد مخدر تاکید کرد و گفت: دستگاه ها و نهادهای مختلف در امر مبارزه با مادمخدر مخدر تلاش های زیادی کرده اند و اگر این تلاش ها صورت نمی گرفت معلوم نبود وضعیت اعتیاد به کجاها کشیده می شد.
دبیر ستاد شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی در ادامه بحث گفت: حرکت بر اساس مدل به عنوان اولین نتیجه مطلوب این میزگرد است که بسیار پیشنهاد خوبی است.
شاه محمدی حیدری افزود: برخورد و مقابله با اعتیاد در هر منطقه و شهر با یکدیگر متفاوت است و باید هر بخش بر اساس یک مدل دنبال شود.
*** افزایش باورهای اعتقادی و اجتماعی نقش موثری در کاهش اعتیاد به موادمخدر دارد
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی نی زگفت: هدف عمده و جهت گیری کار در این نهاد در خصوص مبارزه با موادمخدر رسیدن به باورهای دینی و مکتبی است و برای اینکه این مهم اتفاق بیفتد یکسری آموزش ها و دوره های کاری مختلف در نظر گرفته شده است.
حجت الاسلام صفر قربان پور افزود: موقعیت و جایگاه این نهاد در مقابل حوزه درمان و امور فنی بسیار کمتر است و بر اساس وظایف محوله همه تلاش ها به کار گرفته شده است.
وی ادامه داد: این نهاد در راستای مبارزه با اعتیاد کارگاه هایی را برای اقشاری که بیشترین تاثیر را بر جامعه دارند آغاز کرده که متاسفانه برخی از این اثرگذاران در این رابطه خود اثر پذیرفته اند.
حجت الاسلام قربانپور عنوان کرد: در این خصوص نقطه هدف مبلغان دینی، ذاکران اهل بیت (ع)، بانوان جلسه ای و مجلس گردان بوده است.
وی یادآور شد: در شهرستان های محلات ۶۰ دوره آموزشی، در شهرستان اراک ۴۵ دوره، در دلیجان ۷۰ دوره و در زرندیه ۱۵۰ دوره آموزشی برای گروه های هدف اثرگذار در مخاطب برگزار شده است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی اضافه کرد: به جز این موارد این نهاد در ایام و مناسبت های خاص نیز اعزام های مختلفی از مبلغان دینی را دارد که در مخاطب گیری نقش موثری دارد و قبل از اعزام در نشست های توجیهی موضوعات خاص مطرح می شود.
حجت الاسلام قربانپور گفت: در استان مرکزی حدود ۱۱۴ روحانی مستقر تحت برنامه و حقوق بگیر وجود دارد که در مناطق روستایی و حاشیه شهر ساکن هستند و کارگاه های آموزشی برای این قشر نیز برگزار شده است.
وی بیان کرد: هدف این است که این قشر مطلع شوند و برنامه خود را به مباحث رسالت تبلیغی تبدیل کرده، از مبانی دینی اعتقادی کمک بگیرند، از منابع شرعی استفاده کنند و باور اعتقادی و اجتماعی را افزایش دهند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی ادامه داد: اگر باورهای اعتقادی و اجتماعی تقویت شود مقدار زیادی از امور و مشکلات در این راستا حل می شود.
حجت الاسلام قربانپور گفت: اگر کسی که ذهنیت مذهبی دارد، بداند کاری حرام است آن را انجام نمی دهد و یا درصد اثرپذیری آن بیشتر از سایر افراد می شود.
وی تصریح کرد: جامعه اسلامی و نظام جمهوری اسلامی زمانی به اهداف واقعی دست پیدا می کند که پازل های کوچک و بزرگ در کنار همدیگر قرار گیرند و مبانی گوناگون دست به دست هم دهند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی افزود: در این راستا باید وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، مکتبی و سایر امور همه با یکدیگر نقش آفرینی همزمان داشته باشند و اگر این همزمانی در کنار یکدیگر اتفاق افتد می تواند اثر گذاری خوبی داشته باشد.
وی با بیان اینکه در برنامه های معمول متعارف جریان فرهنگی یک گسستی احساس می شود که باید مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد:در مباحث اجتماعی، فرهنگی و پیشگیری به شکلی حرکت کنیم که اگر امسال ۱۰ قدم برداشته شد، سال بعد ۱۰ قدم جدید برداشته شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی در ادامه بحث گفت: باید طوری به مردم اطلاع رسانی شود که موادمخدر یک سیستم مافیا و دشمن است و به هر طریقی می خواهد با جوان و نوجوان این مرز و بوم مبارزه کند و آنان را به سمت گرایش به موادمخدر بکشاند و به اسلام و انقلاب ضربه بزند، زیرا دشمن در طول هشت سال دفاع مقدس نتوانست کاری بکند.
شاه محمدی حیدری افزود: دشمن در این راستا هر روز با یک دید هوشمند پیش می رود و هر روز از ما جلوتر است و در این زمینه هزینه می کند، پس باید هوشیار بود.
وی بیان کرد: به هر طریق باید تقاضا در جامعه کم شود و اگر این مهم محقق شود دیگر جایی برای فروشندگان موادمخدر باقی نمی ماند اما اگر تقاضا باشد عرضه نیز وجود دارد.
*** اجرای یک طرح مدون و مشخص در امر پیشگیری از اعتیاد ضروری است
کارشناس اعتیاد بهزیستی استان مرکزی هم گفت: اجرای یک طرح مدون و مشخص در امر پیشگیری از اعتیاد در این استان ضروری است ومردم در بخش پیشگیری باید یک طرح مدون و مشخص را ببینند و لمس کنند.
میلاد مشایخی افزود: آمریکای شمالی، اروپای غربی و استرالیا سه حوزه بسیار قوی دنیا در حوزه پیشگیری هستند و این کشورها تقریبا بحث مقابله را رها کرده اند چون دارای برنامه مدون و مشخص پیشگیری هستند.
وی با بیان اینکه در کشورهایی مثل ایرلند و هلند به هیچ عنوان کار مقابله ای صورت نمی گیرد، اظهار کرد: در کشوری مثل آلمان که سمبل برنامه های پیشگیری است دانش آموزان از دوران ابتدایی تا پایان چهار سال دانشگاه و همزمان با تحصیل در یک برنامه پیشگیرانه اعتیاد شرکت دارند و باید تکالیف مقابله و پیشگیری از اعتیاد انجام دهند.
وی گفت: در این کشور برنامه پیشگیری موازی با کتاب های درسی ارائه می شود و اجتماعی شدن مبارزه با موادمخدر به صورت عینی است.
کارشناس اعتیاد بهزیستی استان مرکزی اضافه کرد: وزیر کشور ۱۸ خردادماه امسال اعلام کرد که در بحث آسیب های اجتماعی ۲۰ سال عقب هستیم و این مشکل به این دلیل است که سند جامع پیشگیری از سال ۹۰ در دستور کار قرار گرفته و قبل از آن هیچ برنامه مدونی برای پیشگیری وجود نداشته است.
مشایخی گفت: از شروع برنامه های این سند تاکنون نیز اقدام های بسیار خوبی صورت گرفته و اگر این اقدام ها انجام نمی شد مشخص نبود با چه وضعی روبه رو بودیم.
وی اظهار کرد: اعتیاد، روان شناختی، جامعه شناختی اعتیاد، کنترل و پیشگیری یک علم است و باید به صورت علمی دیده شود و باید پرسید چرا آمریکا از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۹، بودجه پیشگیری از اعتیاد را پنج برابر کرد و یک سوم بودجه آسیب های اجتماعی را به بحث پیشگیری از اعتیاد اختصاص داد؟
مشایخی سهم سالانه هر شهروند آمریکایی در زمینه برنامه های پیشگیری از اعتیاد را ۲۰ دلار اعلام و تاکید کرد: اگر بودجه ها به این سمت هدایت و افزایش یابد و با یک برنامه مشخص که بدانیم از یک نقطه می خواهیم به چه نقطه ای برسیم،حرکت کنیم به طور قطع شاهد موفقیت های بزرگی در این راستا خواهیم بود.
کارشناس اعتیاد بهزیستی استان مرکزی ادامه داد: در کشوری مثل استرالیا افراد تا زیر ۱۸ سال باید اطلاعات کافی در خصوص موادمخدر داشته باشند، نه اینکه دانشجوی فوق لیسانس روانشانسی این استان در شب امتحان ریتالین استفاده کند و یا زنان خانه دار ما هیچ اطلاعاتی در خصوص مخدر شیشه نداشته باشند.
مشایخی اظهار کرد: سال گذشته ۴۰ زن آرایشگر شهرستان اراک در معرض تبلیغ مخدر شیشه قرار داشتند و اطلاعاتشان در خصوص این ماده در حد صفر بود و نبود یک برنامه مدون آموزشی یکی از بزرگترین چالش ها است.
وی در پاسخ شاه حسینی رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی استان مرکزی پرسید یعنی برنامه آموزشی در حال حاضر وجود ندارد، گفت: چرا، اما این برنامه باید در حد کلان باشد و در سند جامع پیشگیری طرح اجتماع محور اجرا شده و سال گذشته ۱۲۰ هزار نفر در این استان تحت پوشش قرار گرفتند و آموزش و پرورش نیز سه هزار نفر از والدین را تحت پوشش قرار داد اما نیاز است برنامه ها سیستماتیک تر اجرا شود.
شاه محمدی حیدری در ادامه بحث گفت: ۲۰ سال قبل وضعیت به این شکل نبود، همین الان وارد شهر و روستا که می شوی در بیشتر خانه ها دیش های ماهواره دیده می شود و ماهواره توسط پدر و مادر خانواده کنترل نمی شود.
وی بیان کرد: در ماهواره همه چیز از فیلم و انیمیشن و تبلیغات رنگارنگ وجود دارد و در عوض ما کجاییم، در پنج کانال خودمان هستیم که هیچ برنامه درستی ندارد و گرایش به سمت ماهواره ها شده است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی افزود: جوانان و نوجوانان امروز از طریق ماهواره و با شبکه های مجازی به راحتی با مسایل مختلف آشنا می شوند و برنامه های این شبکه ها از جذابیت های بالایی برخوردار است که این قشر را مجذوب خود می کند.
وی عنوان کرد: برنامه ها و جذابیت های مختلف برای جوانان باید افزایش یابد و خانواده ها نیز کنترل جدی بر فرزندان خود داشته باشند و اگر پلیس در جمع آوری ماهواره موفق نشد چون به این نیرو کمک نشد و فرهنگ سازی لازم صورت نگرفت.
*** اجتماعی کردن مبارزه با موادمخدر نیازمند اعتماد اجتماعی است
دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی نیز گفت: اجتماعی کردن موادمخدر نیازمند اعتماد اجتماعی است و در این راستا کمی ضعف وجود دارد.
حمیدرضا سپهری افزود: یک بررسی اجمالی نسبت به اثربخشی برنامه های پیشگیری نشان می دهد که در این خصوص خیلی خوب و موفق عمل نشده است.
وی بیان کرد: واقعیت این است که هیچ برنامه اثربخش جدی وجود نداشته که مردم وارد برنامه های پیشگیری شوند اما خوشبختانه زمینه این مهم فراهم شده است.
دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی ادامه داد: همسو نبودن برنامه ها یکی دیگر از مشکلات است و حتی کمیته ها و کمیسیون هایی که در سطح کلان این استان در زمینه درمان، سلامت، ارتقای امنیت اخلاقی – اجتماعی فعالیت می کنند، همسو نیستند.
دبیر شواری هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی در ادامه بحث گفت: وظیفه تشکل های مردم در این راستا بسیار مهم است و تا مردم وارد برنامه های پیشگیری نشوند دستگاه ها نمی توانند به خوبی فعالیت کنند.
سپهری پاسخ داد: یکی از اهداف در حوزه سازمان های مردم نهاد، بحث مطالبه گری است و هر جایی که احساس شود نقطه ضعف وجود دارد سازمان های مردم نهاد باید ورود پیدا کنند.
وی بیان کرد: سازمان های مردم نهاد می توانند در زمینه و جاهایی که دولت نمی تواند ورود پیدا کند نیز وارد شوند.
دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی اضافه کرد: متاسفانه تاکنون بسیاری از نهادها به سازمان های مردم نهاد دید خوبی نداشته اند و از تشکل های مردمی یا به عنوان بازو، پیمانکار و یا هر جایی که کاری انجام نمی شده، استفاده می شده است.
سپهری گفت: البته سازمان های مردم نهاد با بسیاری از دستگاه های دولتی تعامل خوب و مطلوبی دارند و به طور مثال در طرح دو سال گذشته کارزاررسانه ای مقابله با شیشه در راستای تعامل دو سویه با بهزیستی این استان نتایج خوبی از اجرای این طرح به دست آمد.
وی افزود: سازمان های مردم نهاد، مشکل برنامه ها را اعتبار نمی دانند، بلکه معتقدند رویکردها و دیدگاه ها باید تغییر کند.
سپهری بیان کرد: از سال ۵۷ تا ۷۵ هیچ برنامه پیشگیرانه ای در جامعه وجود نداشته و تمام برنامه ها صرف امور مقابله ای دنبال می شد و از سال ۷۵ به بعد برنامه جامع پیشگیری آن هم به شکل ابتدایی و منطقه ای آغاز شد.
دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی ادامه داد: ۲۰ سال پیش ماهواره و شبکه های مجازی نبود اما امروز یک کودک به راحتی با یک گوشی ساده اندروید دار می تواند به اطلاعاتی دست پیدا کند که شاید ۲۰ سال گذشته یک کارشناس به آن دسترسی نداشت.
سپهری اظهار کرد: باید به روز باشیم، وقتی در شبکه های تلویزیونی کشور یک برنامه شاد و خوب وجود ندارد نمی توانیم با هزینه های کلان هالیوودی مقابله کنیم و یک جنگ برابر نیست.
وی گفت: در بحث های فرهنگی هر چقدر هزینه کنیم می توانیم برداشت داشته باشیم، اعتقاد این نیست که برنامه مقابله نباشد اما باید اولویت بندی صورت گیرد و بدانیم کدام برنامه ها اثربخش تر است.
دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی افزود: اگر مقابله اثر بخش بود که باید تاکنون در حوزه اعتیاد موفق بودیم و این معضل برطرف شده بود.
سپهری گفت: نکته دیگر اینکه به تعداد هر نفر در جهان یک سبک زندگی وجود دارد، در یک خانواده افراد سبک زندگی خود را دارند که این سبک زندگی ها خیلی تاثیرگذار است.
وی تصریح کرد: آموزش ها باید از سنین ابتدایی صورت گیرد و اگر این آموزش ها از کانال و مجرای صحیح ارائه نشود این قشر آموزش ها را از مجاری نادرست به دست می آورند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی در ادامه بحث گفت: آموزش و پرورش به صراحت در نشست های مختلف اعلام کرده که تکلیف در بسیاری موارد واضح نیست.
قربانپور افزود: در یک نشست فضای مجازی مدیرکل آموزش و پرورش سئوالی داشتند که این نهاد مجاز به ورود هست یا نه؟ در صورتی که معلم و دانش آموز در این فضا حضور دارند.
وی افزود: مشکل دیگر این است که دستگاه ها و نهادهای مختلفی از جمله روحانیون، هلال احمر، نیروی انتظامی، بهزیتسی و تشکل های مردمی برای بحث کاهش آسیب های اجتماعی وارد آموزش و پرورش می شوند که این موجب نارضایتی معلمان و مربیان شده و این مشکلات نیز باید رفع شود.
دبیر شبکه اجتماعی و اعتیاد خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی در ادامه بحث گفت: اگر بحث اولویت از نمره محوری در آموزش و پرورش خارج شود، خیلی از مسائل و مشکلات حل می شود و باید آموزش ها از سنین ابتدایی مورد توجه توجه قرار گیرد.
*** تقویت پیوست های اجتماعی در امر پیشگیری از اعتیاد ضروری است
کارشناس شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی هم گفت: آموزش های پیشگیری از اعتیاد شرط لازم است اما کافی نیست و باید پیوست های اجتماعی تقویت شوند.
ابراهیم عباسی افزود: امروز کمتر نوجوان و کودکی است که نداند مواد مخدر بد است و همه با علم بد بودن آن در محافل، خوابگاه ها، مجالس عروسی و سایر مکان ها مصرف می کنند و باید دید نقص کار کجاست؟
وی بیان کرد: آگاهی و آموزش هایی که تاکنون به دانش آموزان ارائه شده مانند اطلاعات شب امتحانی بوده که در حافظه کوتاه مدت باقی مانده است.
کارشناس شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی ادامه داد: این مشکلات به این دلیل است که پیوست اجتماعی قوی وجود ندارد و کارکرد نهادهای اجتماعی با نقص همراه است، آموزش و پرورش، بهزیستی، شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، تبلیغات اسلامی و سایر دستگاه ها نقص دارند.
عباسی با طرح این پرسش که سرمایه اجتماعی کجا است؟ جایگاه نشاط اجتماعی و پایگاه های اجتماعی کجا است؟ گفت: ایجاد یک نشاط اجتماعی درونی در جامعه امری ضروری است و این مهم باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
کارشناس شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی اضافه کرد: کارکردهای اجتماعی جامعه ناقص است و تاکنون نتوانسته به وظایف خود به خوبی عمل کنند.
عباسی یادآور شد: بنا به نظر یکی از متخصصان امر درمان اعتیاد، در جامعه ای که نظم وجود نداشته باشد و همه چیز به هم ریخته باشد، افراد به همان شکل ظاهر می شوند و جامعه ایرانی ما به این شکل است.
وی تصریح کرد: چرا یک فرد ایرانی باید در کشور خود مفید نباشد اما وقتی به خارج از مرزها می رود تبدیل به یک انسان مفید می شود؟ زیرا در آنجا ساختارها و کارکردها خوب انجام شده است.
کارشناس شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی افزود: وقتی ساختارها و کارکردها ناقص باشد، هر چه آموزش و پرورش، شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر، دانشگاه ها و سایر دستگاه ها و نهادها تلاش کنند و سندهای مختلف پیشگیری از اعتیاد ارائه شود، سیاست های پیشگیری از اعتیاد به سر مقصد منزل نمی رسد.
*** پیشگیری اولیه از اعتیاد رویکرد اصلی آموزش و پرورش است
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان مرکزی هم گفت: پیشگیری اولیه از اعتیاد رویکرد اصلی آموزش و پرورش است و در این راستا توانمند سازی دانش آموزان دنبال می شود.
دمنه بیان کرد: تکلیفی بودن برنامه ها در آموزش و پرورش یکی از اصلی ترین چالش ها است؛ به طور مثال وزارت آموزش و پرورش با شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر تفاهم نامه ای منعقد می کند و در این راستا یک برنامه تکلیفی برای استان ها اعلام می شوددر صورتی که در راستای گسترش نرخ پوشش باید طرح های پیشگیرانه وارد برنامه های درسی شود.
وی اظهار کرد: در بهترین حالت اجرای برنامه ها در سال ۹۴، شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر ۱۰۰درصد اعتبارات تفاهم شده را تخصیص دارد که در این راستا آموزش و پرورش ۱۴ هزار دانش آموز را تحت پوشش برنامه های پیشگیری قرار داد که چه میزان این برنامه ها اثر بخش بود خود جای سئوال دارد.
وی گفت: این تعداد دانش آموز زیر ۱۰ درصد جمعیت دانش آموزی این استان بود، با این تعداد آموزش چه انتظاری برای ریشه کنی اعتیاد وجود دارد.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان مرکزی افزود: آموزش های صورت گرفته بر اساس اولویت بندی دانش آموزان در مناطق حاشیه، مشکل دار، دارای خانواده های بد سرپرست، بی سرپست و در مناطق سکونتگاه های غیرمجاز صورت گرفت که باز تمام این افراد نیز تحت پوشش قرار نگرفتند.
دمنه عنوان کرد: آموزش و پرورش در خصوص ورود آموزش ها به برنامه های درسی اقداماتی را انجام داده و بحث مطالعات اجتماعی در پایه ششم در حال اجرا است و قرار است بحث مهارت های زندگی به برنامه های درسی دوره متوسطه اول اضافه شود.
وی تاکید کرد: در کشورهای توسعه یافته آموزش های پیشگیرانه از سنین ابتدایی آغاز و تا پایان تحصیلات دانشگاهی ادامه دارد.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان مرکزی ادامه داد: چه اشکال دارد در بحث پیشگیری از اعتیاد از کشورهای موفق الگو برداری شود و این الگوها بر اساس رویکرد ایرانی، اسلامی، ملی و مذهبی بومی سازی شود زیرا زمانی که به دنبال توانمند سازی هستیم باید به روز باشیم و بر اساس علم روز حرکت کنیم.
وی یادآور شد: اگر بحث برنامه های تکلیفی نیز حل شود اجرای برنامه های با موفقیت بیشتری پیش می رود زیرا برنامه یک منطقه، محله و شهرستان با یکدیگر متفاوت است؛ ممکن است اولویت آسیب اجتماعی در جایی خشونت، جای دیگر مشروبات الکلی و یا اعتیاد باشد.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش اضافه کرد: آموزش و پرورش در بحث پیشگیری از اعتیاد ساختاری نو دارد و چهار سال است که این ساختار را تعریف کرده و آموزش ها به شکل غیر رسمی و خارج از برنامه های درسی است که به کیفیت کار لطمه وارد می کند.
وی یادآور شد: حدود ۱۵ سال پیش آموزش و پرورش و بهزیستی این استان بحث مهارت های زندگی را به صورت مشترک اجرا کردند و اگر امسال بخواهیم آن برنامه ها را اجرا کنیم شاید دیگر به آن موفقیت دست پیدا نکنیم.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان مرکزی ادامه داد: در راستای تعامل با سایر نهادها، آمادگی برای اجرای برنامه های غیر تکلیفی و کارهای خوب استانی وجود دارد.
دمنه در خصوص انتقاد عدم تعامل آموزش و پرورش با تشکل های مردم نهاد گفت: در حدود پنج سال فعالیت در این حوزه هنوز هیچ تشکلی به جز NA، سرطان و مادران آسیب پذیر به آموزش و پرورش مراجعه نکرده و تعامل با این تشکل ها نیز بسیار خوب بوده است.
وی اظهار کرد: آموزش و پرورش محیطی است که همه به آن اعتماد دارند و شاید یکی از علل این سخت گیری ها که به مزاج برخی افراد خوش نمی آید این امر باشد، زیرا آموزش و پرورش در زمینه افرادی که می خواهند به این نهاد ورود پیدا کنند،بسیار دقیق و حساس است .
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی در ادامه بحث گفت: کار پیشگیری باید ملموس و مصداقی در جامعه انجام شود، کلی گویی دردی از جامعه کم نمی کند و مصداقی کار کردن، امور را به نتیجه می رساند.
حجت الاسلام قربانپور افزود: چه زمان مراجع عالیقدر در جزئیات این کار ورود پیدا کرده و تکلیف جامعه را روشن کرده اند؟ هنوز در جریان عدم مشروعیت که درصد آن کجا باید باشد، ما درگیر کلیات هستیم و تا وقتی که گیر کلیات باشیم تکلیف جامعه خیلی روشن نیست.
وی بیان کرد: در مباحث احکام نماز و روزه کدام مسئله وجود دارد که در فروعات بحث نشده باشد اما در مسائل اجتماعی چقدر در فروعات وارد و تکلیف مردم روشن شده است؟
حجت الاسلام قربانپور گفت: در مجموع همه می دانند که اعمال انسانها ثبت می شود و نامه اعمال وجود دارد اما کجای جامعه نامه اعمال را به صورت مصداقی می شناسد.
وی اظهار کرد: کلیات و مسئله حلال و حرام در جای کلی خوب است اما این بحث باید به جریان جزئی احکام وارد شود؛ در غیر اینصورت ملموس و مصداقی نخواهد بود.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی افزود: همانطور که امروز مردم به این باور رسیده اند و در هر خانه یک جعبه کمک های اولیه وجود دارد باید برای جزئیات این قضایا نیز در خانه ها حکم و تکلیف شرعی، اعتقادی و برنامه آموزشی وجود داشته باشد.
حجت الاسلام قربان پور بیان کرد: از حالت کلی گویی باید خارج شویم زیرا این جریان کلی گویی کشور اذیت کننده است و باید ریز شویم، به جزئیات بپردازیم تا تکلیف جامعه از این نظر روشن شود.
وی گفت: در بخش اعتقادات در راستای این قصه باید با استفاده از متون شرعی به مصادیق جزئی احکام برسیم تا فرد اگر بر اساس مبانی اعتقادی کار می کند بر اساس فتوا تکلیفش روشن باشد و اگر در مسائل اجتماعی و با دید عمومی بخواهد ورود پیدا کند نیز به طور دقیق تکلیفش روشن است.
کارشناس اعتیاد بهزیستی استان مرکزی در ادامه گفت: در روش های های ورود اعتیاد نوظهور و منابع مقابله ای کم کار شده است و وقتی در این جنبه ها ضعف وجود دارد باید به سراغ گام اول یعنی پیشگیری و افزایش آگاهی برویم.
مشایخی افزود: افزایش آگاهی تغییر نگرش نمی آورد اما چون این مهم وجود ندارد باید به این سمت برویم.
وی اظهار کرد: برای مردم سپاری امور باید خود مردم ایده دهند، انجام دهند و توانمند شوند، تشکل مردمی به شکل واقعی وجود ندارد و تمام تشکل ها اگر از دستگاه های دولتی هزینه نکنند از بین می روند.
کارشناس اعتیاد بهزیستی استان مرکزی ادامه داد: هم اکنون ۵۱ تشکل مردمی فعال در حوزه اعتیاد در این استان وجود دارد و اگر در یک نشست از این افراد دعوت شود بیشتر از ۵۱ نفر حضور نمی یابند و تکشل های ما بیشتر فردی شده است.
مشایخی عنوان کرد: کشور سوئیس را که به عنوان الگو در این زمینه مثال می زنیم قابل مقایسه نیست، هر فرد سوئیسی عضو ۳۰ تشکل مردمی است اما در همین استان تشکل ها مگر چند نفر عضو دارند و هر کدام از آنها نیز به طریقی خود را به دستگاه ها وصل کرده اند.
وی اظهار کرد: تشکل های مردمی جامعه به دلیل اینکه قوی نیستند نمی توانند مطالبه گری کنند، به همین دلیل باید به سمت برنامه برنامه های مشهود عینی حرکت کنیم و آگاهی مردم را افزایش دهیم.
مشایخی گفت: در اپیدمولوژی باید جنبه های مختلف را بسنجیم، روش ها را مشخص و منابع را شناسایی کنیم ولی اکنون دون پرداختن به این سه موضوع برنامه ریزی می شود که این یک نقطه ضعف اساسی در برنامه های پیشگیری است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی در ادامه بحث گفت: باید مجمع خیران در حوزه آسیب های اجتماعی در این استان شکل بگیرد.
شاه محمدی حیدری افزود: نقش خیران در این زمینه در کاهش اعتیاد، سرقت، خودکشی و سایر آسیب ها بسیار موثر است و آمادگی برای همکاری با خیران و ارائه طرح های مختلف وجود دارد و امید است این قشر در این مسیر نیز گام های بلندی بردارند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب اعتیاد را در راس پنج آسیب مهم کشور اعلام کردند و در راستای کاهش این معضل همه باید تلاش کنند.
شاه محمدی تاکید کرد: همه دستگاه های وظیفه دارند نیروهای خود را آموزش دهند و این آموزش ها باید در تمام محیط های کاری توسط مسئولان نیز ارائه شود و منتظر سایر دستگاه ها نباشند.
وی گفت: اگر مسئولان دستگاه ها و شرکت های مختلف نسبت به آموزش افراد حساس نباشند و یک نیرو به سمت اعتیاد برود همه می توانند آسیب ببینند.
وی ادامه داد: در مرحله دوم شرکت های برزگ صنعتی این استان باید در زمینه آموزش خانواده ها نیز سرمایه گذاری جدی کنند.
شاه محمدی حیدری عنوان کرد: بحث توجه به اوقات فراغت دانش آموزان نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است که خانواده ها باید به این مهم نیز توجه جدی داشته باشند و باید خلاء های زمانی را برای فرزندان خود به خوبی پر کنند و بدانند افراد سود جو در کمین هستند.
دبیر شواری هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی اضافه کرد: شعار امسال هفته مبارزه با موادمخدر «ابتدا بشنو، گوش کردن به کودکان و جوانان گامی نخست در سلامتی و ایمنی آنها است» تعیین شده و همه به ویژه خانواده ها باید به این شعار توجه جدی داشته باشند.
وی گفت: نقشه راه به تمام دستگاه های اجرایی این استان ابلاغ شده و ۱۲ فرماندار این استان به عنوان رئیس فرعی شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر هستند که باید بر اساس این نقشه راه برنامه های شهرستانی را تدوین، مدل سازی و اولویت بندی کنند.