در گذشته حرف زدن در موردش هم سخت بود. اعتياد راه خود را زير پوست جامعه باز ميكرد بدون آن كه كارشناسان امر بتوانند هشداري دهند. اما با روي كار آمدن دولت يازدهم شفافسازي در دستور كار قرار گرفته است. وزير كشور و دبير كل ستاد از اجتماعي كردن مبارزه با موادمخدر ميگويد. چراغ سبز وزير كشور باعث شد كه كارشناسان، هنرمندان، مسئولان و حتي مردم عادي در رسانهها، مدارس، دانشگاهها، سراهاي محله، تاكسي، اتوبوس و خلاصه هر جا كه ميشود در مورد موادمخدر و اعتياد به بحث و گفتگو بپرازند. اين بحثها، تبليغات محيطي ضد اعتياد و… اطلاعات مردم به ويژه جوانان كه هدف اصلي موادمخدر هستند بيشتر خواهد شد.
اردشير گراوند يك جامعه شناس با اشاره به اين كه پايه مديريت اجتماعي آموزش است و سطوح مختلفي دارد، به روابط عمومي ستاد مبارزه با موادمخدر ميگويد: بخش پايه مهارتهاي زندگي مهارت سلامت و آنهم هم محصول يك مشاركت اجتماعي است كه تمام اقشار جامعه را در برميگيرد. مديريت خانواده، محله، سازمان صدا و سيما، رسانهها، فضاي مجازي و… بخشي از مديريت اجتماعي مردم است براي سلامت جامعه. به طور طبيعي اگر اخلالي در هر كدام از اين بخشها پيش آيد اخلال در نظام آموزش اجتماعي خواهد بود. ولي بايد گفت كه متاسفانه اين نظام در كشور ما شكل نگرفته چه برسد كه در آن اخلالي پيش آيد.
وي افزود: رويهاي كه در كشور ما نهادينه شده آموزش عمومي (آموزش رسمي كشور)، آموزش عالي و… است، در صورتي كه اين آموزش ميتواند حجم كمي (حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد) از مهارتهاي زندگي را به افراد بياموزد. در ساختار سنتي پيشين كشورمان موضوع مديريت و كنترل اجتماعي وجود داشت ولي در ده، بيست سال اخير آموزش را توسعه داديم و فكر كرديم تمام كارهايي كه ساختار سنتي انجام ميدهد را نظام آموزش جديد ميتواند انجام ميدهد. ولي در اجرا اين اتفاق نيفتاد. مشكل اين است كه نظام مديريت اجتماعي سنتي را برداشتيم اما هنوز نظام مديريت اجتماعي و آموزش صنعتي و مدرن را در جامعه نهادينه نكرديم. در حال حاضر فكر ميكنيم كه مدرسه، خانواده و رسانه تمام آموزشها را ميدهند به همين دليل مردم خود را تعطيل كردهاند و راه و چاه را به همديگر نشان نميدهند و اين را دخالت در امور ديگري ميدانند.
گراوند با بيان اين كه چرا مصرف قرص بين جوانها شيوع پيدا كرده، ميافزايد: اولين دليل اين است كه اينقدر زندگي به فرديت گرايش پيدا كرده كه گاهي اوقات حتي با فرزند خودمان هم كاري نداريم چه برسد به دوست، آشنا، همسايه و… دوم اين كه دارو در تمام دنيا مديريت ميشود در صورتي كه در ايران مديريت نميشود. داروهايي كه اعتياد آورند كاربري خاصي دارند ولي جوانان در قالبهاي ديگر از آن استفاده ميكنند بدون آن كه بدانند اين داروها چه عوارض متعدد و متكثري دارد. ولي نبايد از ياد برد كه تا چيزي كاركرد نداشته باشد در جامعه نهادينه نميشود به همين سبب هم استفاده از موادمخدر و داروها بين جوانان مد شده است. مثلا ريتالين انرژي را بيش از حد هدر ميدهد و مصرف كننده بعد از آن آرام ميشود و براي افراد پيش فعال است ولي دانشجويان و دانشآموزان اصلا از اين كه چقدر انرژيشان با خوردن اين قرص به هدر ميرود، خبر ندارند.
وي بر اين باور است كه ما مديريت نظام سلامت و اجتماعي كشور نداشتيم كه نهادينه روي اين امور مداخله اجتماعي فرهنگي بكند. يعني حوزه آموزش در مدارس به آن بپردازد و در كنار آن هم بقيه جامعه از مشكلات و عوارض آن آگاهي داشته باشند كه بتوانند از جوانان و نوجوانان مراقبت كنند. اين كه ميگوييد چرا تقاضا بالا رفته به دليل فرهنگ غلطي است كه در جامعه نهادينه شده است. بيخوابي فقط براي دانشجويان و دانشآموزان نيست حتي بسيار از موادمخدر و قرصها براي كمخوابي استفاده ميكنند كه شب بيدار باشند و چت كنند. ضمن آن كه آرامبخش بودن موادمخدر و قرصها نيز بسياري را به سمت اين مواد ميكشاند. اعتياد يعني يك نفر براي كمخوابي يا تمركز از قرص و يا براي فراموش كردن مشكلات موادمخدر استفاده ميكند تا با رسيدن به آرامش دوباره به آن روي ميآورد. اما به مرور مجبور ميشود مقدار آن را بيشتر كند تا به آرامش برسد.
اين جامعه شناس با اشاره به رويكرد وزير كشور در مبارزه با موادمخدر تاكيد ميكند: بايد مدير اجتماعي را براي امور اجتماعي در پيش گرفت. بدون شك هيچ امر اجتماع را نميتوان با مديريت انتظامي و نظامي به نتيجه رساند. به همين دليل بايد تمام جامعه جهاد كند. صدا و سيما (كه حجم عظيمي از مردم ايران برنامههاي آن را نگاه نميكنند و به دليل عملكرد اشتباه و عدم فرهنگسازي بسياري به ماهوارهها روي آوردهاند)، مطبوعات (با اين وضعيت مالي مطبوعات و عدم ثبات شغلي در آن چقدر ميتوان از آنها انتظار داشت و اين كه امروزه مردم چقدر روزنامه ميخوانند؟)، مردم (به دليل فضاي اجتماعي حاكم بر جامعه حتي پدر و مادر هم نميتوانند به فرزندشان چيزي بگويند به طور كلي امر به معروف عمومي كاركرد قبل را ندارد) دانشگاهها (به صورت اصولي تا به حال وارد اين موضوعات نشدهاند) و…
گراوند در ادامه ميافزايد: با اين اوصاف بايد چه راهي را در پيش بگيريم كه مردم را به مديريت فرهنگي و اجتماعي سلامت اين كشور (به ويژه در بخش مبارزه با موادمخدر) بكشانيم؟ در كوتاه مدت راهي وجود ندارد، مگر با تبليغات محيطي عظيم و فراگير، فعال كردن بيش از پيش تشكلها غيردولتي و تشويق مردم در فضاهاي مجازي. ضمن آن كه چيزي كه هست، نه با مبالغه و نه كمتر از واقعيت را به مردم بگوييم چون مردم همه چيز را ميفهمند.
منبع خبر:روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر ۹۳٫۳٫۲۷