اجرای طرح شیوع‌شناسی اعتیاد در کشور در سال جاری

آذربایجان غربی- نشست تخصصی منطقه‌ای دبیران و کارشناسان فرهنگی و پیشگیری به میزبانی آستان اذربایجان غربی و با حضور معاونین ادارات کل بهزیستی استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، زنجان و همچنین دکتر فرهاد اقطار معاون پیشگیری سازمان بهزیستی کل کشور و سید سعید کاتبی کارشناس اداره کل فرهنگی و پیشگیری ستاد برگزار شد.
دکتر فرهاد اقطار، معاون پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور از اجرای طرح شیوع‌شناسی اعتیاد در کشور در سال جاری خبر داد و با این بیان اینکه اطلاعات اعتیاد فعلی، مربوط به تقریبا یک دهه قبل است، گفت: به زودی با تشکیل جلسات کارشناسی این موضوع را پیگیری و مقدمات اجرای طرح را برنامه‌ریزی خواهیم کرد.
وی ادامه داد: با وجود این جمعیت اندک در سطح معتادان متجاهر، متأسفانه اکثر اعتبارات حوزه اعتیاد به این بخش اختصاص یافته و اعتبارات حوزه پیشگیری بسیار ناچیز است.
معاون پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی از تدوین سیاست‌های پیشگیری از اعتیاد و به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها در این بخش اطلاع داد و گفت: این سیاست‌ها و برنامه‌ها در یک ماه آینده به استان‌ها ابلاغ خواهد شد تا پایه اقدامات اجرایی نهادینه گردد.
اقطار از مدیران کل و معاونین پیشگیری استان‌ها خواست پیشنهادات، عملکرد و چالش‌های پیش‌رو را به بهزیستی کشور منعکس کنند تا احیانا بازبینی نهایی سیاست‌ها و برنامه‌ها با درنظر گرفتن این نقطه‌نظرات انجام شود.
نباید از ظرفیت و پتانسیل بی بدیل و بی نظیر سازمان های مردم نهاد غافل شد
همچنین دکتر رامین موحدی دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اذربایجان غربی در این نشست تخصصی، با اشاره به جایگاه مهم حوزه فرهنگی و پیشگیری گفت: امروز موضوع مبارزه همه جانبه با اعتیاد از مهمترین راهبردها و اساسی‌ترین راهکارها در مقابله با اعتیاد به شمار می‌رود؛ این سیاست راهبردی جزء تدابیر ابلاغی دبیرکل ستاد و قائم مقام ایشان در امور فرهنگی و پیشگیری است.
وی افزود: امروز رویکرد ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور تشدید و اهتمام هر چه بیشتر اقدامات فرهنگی و پیشگیری، جلب مشارکت های مردمی و سمن‌های فعال در عرصه مبارزه با مواد مخدر و همچنین جلب خیرین برای اجتماع محور کردن امر مبارزه و اشتغال برای بهبود یافتگان است.
دبیر شورا افزود: با توجه به هجمه بی رویه دشمن در حوزه اعتیاد و همچنین رشد فزاینده آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن در دنیای مدرن و تبلیغات رسانه‌ای در دنیای مجازی، عزم عمومی و ملی آحاد مردم و مسئولین برای مقابله و چاره اندیشی می‌طلبد، لذا با عنایت به موقعیت جغرافیایی استان، لاجرم به میزان این هجمه‌ها یا فراتر از آن، می‌بایست برنامه‌ریزی فرهنگی در ابعاد وسیع و گسترده برای جامعه هدف انجام شود.
موحدی گفت: برای مهار و کنترل آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از ابتلای جوانان و نوجوانان به این بلیه خانمانسوز حتما باید به سمت نهضت پیشگیری و توسعه اقدامات فرهنگی حرکت کنیم؛ چرا که مهمترین اولویت و وظیفه مدنی و اجتماعی ما امروز، تلاش برای سلامت بهداشت روانی و جسمی خانواده و صیانت از کانون گرم خانواده و فرزندانمان از ابتلاء به مواد مخدر است.
وی ادامه داد: ما در راستای تحقق نهضت پیشگیری از اعتیاد و شیوع آن در بین جوانان و نوجوانان هیچ راهی جز تقویت رویکرد اجتماعی‌سازی مبارزه نداریم و هر گامی در این عرصه برداشته می‌شود، جزء ارزشمندترین و محبوب‌ترین عبادت ها در پیشگاه خداوند تعالی محسوب می‌شود.
دبیر شورا با اشاره به طرح موفق یاریگران زندگی گفت: بهترین و کانونی‌ترین نقطه برای پیشگیری از ابتلای فرزندان و قشر دانش‌آموز از مصرف موادمخدر و روانگردان‌ها، کانون مدارس تعیین شده است که در این راستا اجرای بهینه طرح کانون یاریگران زندگی و آموزش‌های فراگیر در مدارس برای دانش‌آموزان و اولیاء مربیان و والدین از جایگاه بسیار مهم برخوردار بوده و مورد تأکید است.
دبیر شورا افزود: کارشناسان فرهنگی و پیشگیری چه در اداره کل بهزیستی و چه در شورای هماهنگی استان امروز به عنوان افسران جنگ نرم بیش از زمانی وظیفه دارند در قبال آسیب‌های اجتماعی و مافیای موادمخدر که کانون خانواده را مورد هدف و هجمه ویرانگر خود قرار دادند، با ابتکار و ارائه راهکارها نو و جذاب و طرح‌های خلاقانه با بکارگیری ابزارهای کارآمد و مشوق‌های لازم با این پدیده شوم مقابله کنند.
موحدی گفت: نباید از ظرفیت و پتانسیل بی بدیل و بی نظیر سازمان های مردم نهاد غافل شویم، لذا سمن‌های حوزه اعتیاد به عنوان بازوان توانمند کمیته فرهنگی و پیشگیری می‌توانند با ارائه برنامه‌های فرهنگی، تشکیل کارگاه‌های آموزشی و کارزارهای رسانه‌ای و آگاهسازی چهره به چهره، دوش به دوش این شورای هماهنگی و متولیان امر در حوزه‌های پیشگیری و درمان و صیانت از بهبود یافتگان و فراهم نودن مقدمات و بستر اشتغال آنان اقدام کنند.
مشارکت آحاد مردم یکی از اساسی‌ترین راه حل‌های مقابله با معضل اعتیاد است
محمد پوری مدیرکل بهزیستی استان نیز از اقدامات مشترک فی مابین اداره کل بهزیستی و شورای هماهنگی استان در خصوص اجرای برنامه‌های آموزشی و پیشگیرانه در جامعه هدف گزارش مختصری ارائه کرد و در خصوص اهمیت این اقدامات گفت: مبارزه همه جانبه و مشارکت آحاد مردم را یکی از اساسی‌ترین، مبنایی‌ترین راه حل‌های مقابله با معضل اعتیاد دانست؛ بنابراین باید به سمت آموزش‌های فراگیر پیشگیری اولیه و استفاده از ابزارهای بازدارنده فرهنگی و روانی در جامعه برویم.
مدیرکل بهزیستی استان افزود: آخرین شیوع‌شناسی در استان آذربایجان غربی در سال ۱۳۹۴ توسط سازمان بهزیستی و دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر انجام شده است؛ لذا با توجه به گذشت ۷ سال از آن و رشد جمعیت و با توجه به نو ظهور بودن برخی از موادمخدر و روانگردان‌ها، امروز شدیداً نیاز به شیوع شناسی جدید وارائه آمار دقیقی از معتادین در استان در خصوص میزان شیوع اعتیاد در جامعه و تعداد معتادین در گرو های مختلف سنی با نوع گرایش به مصرف موادمخدر و روانگردان هستیم.
طیب نیا معاون پیشگیری بهزیستی استان نیز از ناهماهنگی و موازی کاری دستگاه‌های عضو کمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان انتقاد کرد و گفت: به جهت توزیع کشوری اعتبارات مربوطه به دستگاه‌های عضو، امکان پاسخ‌گو کردن دستگاه‌ها نسبت به عملکرد آنها در زمینه پیشگیری از اعتیاد وجود ندارد.
وی ضمن اشاره به ضرورت تجمیع و مدیریت اعتبارات پیشگیری از اعتیاد گفت: پیشنهاد ما این است که اعتبارات این حوزه حتی اگر به صورت دستگاهی توزیع می‌شود، مدیریت آن با کمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی استان باشد تا بتوانیم بر برنامه‌ها و اولویت‌ها نظارت داشته باشیم.
معاون پیشگیری بهزیستی استان گفت: همچنین به خاطر اینکه مصوبات کمیته‌های فرهنگی پیشگیری به صورت استانی است شهرستان‌ها از این مصوبات اطلاعی ندارند و یا الزامی به اجرا در خود نمی‌بینند؛ لذا پیشنهاد و درخواست ما این است که این مصوبات از طریق رؤسای شوراهای هماهنگی به فرمانداران شهرستان‌های تابعه استان ابلاغ شود تا دستگاه‌ها ملزم به اجرا و همکاری با بهزیستی باشند.
طیب نیا با یادآوری اینکه خوشبختانه موضوع مشارکت خیرین در حوزه های درمان اعتیاد و اشتغال زایی مطرح شده و امیدوارم با ورود جدی خیرین در حوزه فرهنگی و پیشگیری شاهد تحول و اقدامات مطلوبی بوده باشیم، افزود: بر این اساس در حال رایزنی و جلسات مفاهمه و هم‌اندیشی با نمایندگان تشکل‌های خیریه در استان هستیم تا این عزیزان به حوزه پیشگیری هم ورود مؤثر داشته باشند، چون اعتبارات پیشگیری دولت برای پوشش کل جامعه هدف کافی نیست.
وی همچنین از اجرای طرح‌های پیشگیرانه در مناطق کم‌برخوردار و حاشیه‌ای ارومیه مانند طرح کارزار رسانه ای و آگاهسازی چهره به چهره توسط اعضای کمیته فرهنگی و پیشگیری خبر داد و گفت: ده‌ها کارگاه آموزشی در مناطق مختلف شهری با همکاری شورای هماهنگی استان در زمینه‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد برگزار شده است و برای افراد حادثه ‌دیده نیز حمایت‌های اجتماعی روانی و آموزش‌های خوبی ارائه شده است. این کارگاه‌ها در محله های کم برخوردار با همکاری سمن های حوزه پیشگیری اجرایی شده است.
معاون پیشگیری بهزیستی استان ادامه داد: همچنین طرح غربالگری اضطراب برای کودکان و نوجوانان خانواده‌های آسیب‌دیده از اعتیاد در دو سطح کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود.
طیب نیا از آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد (طرح کیان) برای کارکنان بسیاری از دستگاه‌های اجرایی استان توسط کارشناسان بهزیستی اطلاع داد و گفت: صدها نفر از کارکنان این بخش‌ها در کارگاه‌ها شرکت کرده‌اند.
سید سعید کاتبی گفت: با توجه به اهمت مداخلات رودرو و محله محور در پیشگیری از گرایش به مصرف به مواد مخدر و همچنین نقش بی بدیل سازمان بهزیستی در اجرای اینگونه از مداخلات اعم از برنامه پازک و ارتقاء شناختی رفتاری نیازمند برگزاری نشست های تخصصی و مبتنی بر نیازهای بومی استانها می‌باشیم؛ چرا که این مداخلات به دلیل شیوع بیماری کرونا قابلیت اجرا نداشته و مغفول مانده بود.
در ادامه جلسه؛ دبیران و کارشناسان و معاونین بهزیستی استانهای حاضر در نشست در خصوص اقدامات، طرح‌ها و چالش‌های موجود در استان خود به نوبت، گزارش مبسوطی را به اعضا ارائه و در بخش دیگری از بیانات خود به مشکلات و راهکارهای پیشنهادی اشاره کردند.