مصرف مواد در خانواده، مدیریت نادرست خانواده، بی توجهی والدین به مشکلات فرزندان، طلاق و مشکلات اقتصادی عوامل خطرزایی هستند که گرایش به اعتیاد مواد مخدر و روانگردانها را در نوجوانان افزایش می دهند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، تحقیقات ثابت کرده که بسیاری از کودکان و نوجوانان، به علت مشکلات خانوادگی یا رفتارهایی که از طرف اعضای خانواده می بینند، در خطر گرایش به مصرف سیگار، الکل و مواد اعتیادآور قرار دارند.
نتایج پژوهش های متعدد نشان می دهد که احتمال مصرف الکل در فرزندان افراد معتاد به الکل، دو تا چهار برابر کودکان و نوجوانانی است که والدینشان الکل مصرف نمی کنند.
همچنین در بسیاری از موارد، مصرف سیگار در افراد از دوره دبیرستان شروع می شود، در واقع، حدود سه چهارم دانش آموزان دبیرستانی که هر روز سیگار مصرف می کنند، حداقل هفت تا ۹ سال پس از آن نیز به مصرف مداوم سیگار ادامه می دهند.
نوجوانانی که به مواد استنشاقی روی می آورند، به تدریج به مصرف مواد دیگری مانند ماری جوانا و الکل نیز گرایش پیدا می کنند.
ˈ محمد حسین غلامی ˈ پژوهشگر حوزه اعتیاد در این زمینه می گوید:وجود عوامل خطر مصرف مواد مخدر در یک خانواده، لزوما به معنای آن نیست که تمام فرزندان آن خانواده نیز به مصرف مواد روی خواهند آورد، اما این عوامل می تواند احتمال مصرف مواد را در اعضای خانواده افزایش دهد.
وی ادامه می دهد: روش های مدیریت در خانواده مهمترین اصولی است که باید همواره مدنظر قرار گیرد ، در حالیکه امروزه والدین نسبت به رفتارهای درست یا نادرست فرزندان خود، توجه زیادی نشان نمی دهند یا آنها را کاملا نادیده می گیرند.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد با بیان اینکه واکنش نادرست یا ناکافی به رفتارهای اعضای خانواده اشتباه است ، می افزاید: برای نمونه، رفتار درست کودک، هیچ واکنشی را از سوی والدین در پی ندارد و کودک، هیچ تشویق یا پاداشی در قبال رفتار درستش دریافت نمی کند.
وی ، نظم و انضباط بی ثبات را در خانواده نادرست می داند و می گوید: والدین در برخی موقعیت ها، با سخت گیری و در برخی موقعیت ها، با ملایمت بسیار در مقابل فرزندان خود واکنش نشان می دهند.
غلامی ، دخالت کم یا بیش از حد در امور مربوط به فرزندان،کمبود ارتباط بین اعضای خانواده،اختلافات خانوادگی،شرکت نداشتن در فعالیت های خانوادگی سابقه مصرف مواد مخدر در خانواده را از دیگر مواردی عنوان می کند که باعث اعتیاد نوجوانان می شود.
این پژوهشگر تصریح کرد: متاسفانه برخی والدین مصرف مواد مخدر یا الکل از سوی فرزندانشان را جدی نمی گیرند که این کوتاهی والدین احتمال تکرار مصرف مواد را می افزاید.
غلامی خاطرنشان کرد:سیگار کشیدن، و مصرف مواد توسط والدین یا سایر بزرگسالان می تواند به سرمشق و الگویی برای کودکان و نوجوانان تبدیل شود، این خطر وقتی بیشتر می شود که والدین یا سایر بزرگسالان، کودکان و نوجوانان را نیز در رفتار خود شریک سازند، برای نمونه، پدری که از فرزندش می خواهد تا سیگارش را روشن کند .
وی می گوید: اما برخی ویژگی های خانواده می تواند فرزندان را در مقابل مصرف مواد، ایمن نگه دارد، از طرفی، وجود این گونه عوامل در خانواده نمی تواند به تنهایی تضمین کند که فرزندان آن خانواده به دنبال مصرف مواد نخواهند رفت، اما به طور قطع در کاهش خطر مصرف مواد نقش دارد.
غلامی می افزاید:پیوندهای نیرومند بین والدین و فرزندان، به کودکان و نوجوانان کمک می کند تا احساس ایمنی، عطوفت و حمایت داشته باشند، این پیوندها، محیط قابل اعتمادی را ایجاد می کند که در آن، فرزندان می توانند شاد باشند و از زندگی در کنار اعضای خانواده لذت ببرند. روابط خانوادگی مستحکم می تواند به فرزندان کمک کند تا بر مشکلات خود چیره شوند.
وی اضافه می کند: والدینی که از رفتارهای درست فرزندانشان قدردانی می کنند و کمتر به عیب جویی از آنها می پردازند، در تقویت اعتماد به نفس فرزندانشان نقش بسیاری خواهند داشت، اعتماد به نفسی که یکی از مهمترین ابزارهای مقابله با وسوسه ی مصرف مواد در نوجوانان است.
غلامی اظهار می دارد:والدین باید با برقراری ارتباط روشن و صریح با فرزندانشان و یادآوری مداوم معیارهای رفتار صحیح در محیط خانواده، حد و مرز رفتار اعضای خانواده را مشخص کنند، این حد و مرزها به فرزندان کمک می کند تا درباره کارهایشان و پیامدهای آن، تفکر و تصمیم گیری کنند.
وی می گوید: والدینی که انتظارات مثبتی از فرزندانشان دارند (برای نمونه، انتظار برای موفقیت فرزندان در مدرسه یا دانشگاه)، با تشویق آنها به تلاش و کوشش می توانند در کاهش خطر مصرف مواد مخدر نقش داشته باشند.
منبع خبر: ايرنا ۹۳٫۳٫۱۰