هر چه میزان نشاط در خانواده بیشتر باشد، گرایش به اعتیاد کمتر خواهد بود

به گزارش روابط عمومی دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، دکتر حمید صرامی در این رابطه گفت: این پژوهش به روش آمیخته کیفی- کمی در دو جامعه آماری شامل کارشناسان مراکز درمانی و اساتید جامعه‌شناس و روان‌شناس در خصوص عوامل زمینه‌ساز اعتیاد و همچنین انجام پیمایش از نوجوانان و جوانان ساکن در مناطق حاشیه شهرستان مشهد، به منظور دست‌یابی به میزان شیوع و گسترش عوامل زمینه‌ساز اعتیاد انجام شده است.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش دبیرخانه ستاد با اشاره به ویژگی‌‌های جمعیت شناختی پاسخگویان در بخش کیفی گفت: ۵۹٫۵ درصد کارشناسان مراکز درمانی و اساتید دانشگاه‌ها در این پژوهش مرد و مابقی زن بودند. همچنین ۴۳٫۵ درصد این کارشناسان در فاصله سنی ۳۵ تا ۴۴ سال، ۳۲٫۴ درصد در فاصله سنی ۲۵ تا ۳۴ سال و مابقی در فاصله سنی ۴۵ سال به بالا بوده اند.
صرامی با اشاره به وضعیت تحصیلات پاسخگویان موصوف گفت: ۴۶ درصد پاسخگویان دارای مدرک کارشناسی، ۳۲٫۴ درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد و ۲۱٫۶ درصد دارای مدرک دکتری یا دانشجوی دکتری بودند.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش دبیرخانه ستاد به وضعیت سن جوانان و نوجوانان در بخش کمی پژوهش اشاره نموده و گفت: ۴۹٫۴ درصد نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ ساله، ۵۰٫۶ درصد جوانان ۱۹ تا ۲۹ ساله بوده و در مجموع ۷۵٫۹ آنان مرد و مابقی زن بوده اند.
صرامی گفت: نابرخورداری از امکانات اقتصادی و رفاهی، محیط خانوادگی ناسالم، محیط ناسالم دوستی، محیط ناسالم روابط خویشاوندی، تزلزل شخصیت، محیط ناسالم روابط همسایگی و میزان نابهنجاری ساختار اجتماعی را از شاخص های زمینه‌ساز اعتیاد عنوان کرد که در این پژوهش، مورد بررسی قرار گرفته اند.
وی با اشاره به نتایج پژوهش گفت: براساس پاسخ‌های جوانان و نوجوانان حاشیه شهر، ۴۱٫۱ درصد پدرها و مادرها، ۴۹ درصد اعضای خانواده، ۵۳ درصد همسایگان هم‌محلی آنان با یکدیگر کشمکش و درگیری را تجربه کرده‌ و متاسفانه در بخش قابل توجهی نیز تجربه اعتیاد وجود دارد.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش دبیرخانه ستاد ادامه داد: ۲۱٫۸ درصد پاسخگویان محیط خانواده خود را در حد زیاد و خیلی زیاد، ۲۵٫۹ درصد در حد متوسط و ۵۲٫۳ درصد در حد کم و خیلی کم، ناسالم تلقی کرده‌اند و۲۹٫۶ درصد پاسخگویان از نظر تزلزل شخصیت در حد متوسط و بالاتر ارزیابی کرده و ۷۰٫۴ درصد مشکل چندانی به لحاظ روحی وروانی و همچنین رفتارهای پر خطر ندارند.
صرامی همچنین گفت: ۳۵٫۳ درصد پاسخگویان، محیط دوستی خود را در حد متوسط و بالاتر، ناسالم ارزیابی کرده‌اند و ۵۱٫۹ درصد پاسخگویان، محیط محلی خود را در حد متوسط و بالاتر، ناسالم ارزیابی کرده و ۴۸٫۱ درصد نیز مشکل چندانی به لحاظ محیط اجتماعی محله و همچنین رفتارهای پر خطر ندارند.
وی همچنین بیان کرد:۸۰٫۵ درصد پاسخگویان، نابرخورداری اقتصادی خانواده خود را در حد متوسط و بالاتر تلقی کرده‌اند که گویای شرایط نامناسب اقتصادی آنان است.
صرامی گفت: ۴۱٫۵ درصد تغییرات تمایل به اعتیاد در میان وجوانان و جوانان ساکن در حاشیه شهر تحت تاثیر متغیرهای مستقل مورد سنجش در این بررسی شامل میزان تزلزل شخصیتی فرد، میزان محیط خانوادگی ناسالم، میزان محیط دوستی ناسالم، میزان محیط ناسالم محلی (همسایگی)، میزان محیط ناسالم روابط خویشاوندی، ساختار اجتماعی ناسالم و همچنین میزان عدم برخورداری از امکانات اقتصادی و رفاهی بوده و محیطهای ناسالم خانوادگی، محیط ناسالم روابط خویشاوندی و محیط روابط ناسالم دوستی در این محلات بالاترین همبستگی را با میزان تمایل به اعتیاد در میان خانواده‌های حاشیه شهر نشان می دهد. در ضمن کاهش سرمایه اجتماعی مثبت و افزایش سرمایه اجتماعی منفی در کنار روابط ناسالم در روابط دوستی، خویشاوندی و خانوادگی، شرایط را برای افزایش میزان اعتیاد در آینده فراهم می‌کند. وی تاکید کرد: محیط روابط دوستی نوجوانان وجوانان پسر، بیش از دختران در مناطق حاشیه شهر آسیب‌زا می‌باشد، در ضمن هر چه میزان نشاط در خانواده بیشتر باشد میزان آمادگی به اعتیاد کمتر خواهد بود و هر چه میزان نشاط در خانواده بیشتر باشد، میزان تزلزل شخصیتی فرزندان کمتر خواهد بود، همچنین هر چه سطح تحصیلات والدین بیشتر باشد احساس نشاط در خانواده بیشتر خواهد بود، هر چه رضایت نوجوانان و جوانان از میزان امکانات رفاهی و تفریحی در خانواده‌های حاشیه شهر بیشتر باشد میزان نشاط در محیط خانواده آنان بالاتر خواهد بود، هر چه میزان نشاط در محیط خانواده بیشتر باشد رضایت عاطفی و احساسی بیشتر خواهد شد.
صرامی در خاتمه ، تشدید پویش اجتماعی ضد اعتیاد و رفتارهای پر خطر با جلب مشارکت خانواده‌ها به ویژه معتمدین محلی، بهره‌گیری از گروه‌های تسهیل‌گر به منظور تقویت پویش سلامت اجتماعی در مناطق حاشیه شهرها و رصد مستمر سیاست‌ها و قوانین مربوط به زمینه‌های کاهش ‌آسیب به منظور زیست اجتماعی سالم در مناطق حاشیه شهر ها را تاکید نموده و گفت بدون شک اصلاح ساختارها و کارکردهای اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی و همچنین توانمند سازی نوجوانان و جوانان و خانواده ها از جمله عوامل موثر در مهار اعتیاد در جامعه می باشند.