رضا عباسیراد در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه اعتیاد در نوجوانان یکیاز دغدغههای خانوادههای امروزیست، اظهار کرد: برخیاز آنها به دنبال روش درمان، ترک و برخی دیگر به فکر محافظت از نوجوانان خود در برابر اعتیاد به مواد مخدر هستند.
وی ادامه داد: مواد مخدر در میان نوجوانان طرفداران بسیاری دارد که بخش عمدهای از عوامل آن به محیط و تربیت خانوادگی آنها بستگی دارد و بخشی مربوط به کنجکاوی آنهاست.
عباسیراد افزود: اعتیاد به مواد مخدر نشانههای مشخص و آسیبهای جبرانناپذیری بر زندگی نوجوان میگذارد، بهترین راه محافظت از آنها در برابر اعتیاد، پیشگیری از آن است که با انجام روشهای مناسب انجام میشود.
این روانشناس تصریح کرد: بسیاری از والدین عقیده دارند که اعتیاد نوجوانان در واقع نوعی سرکشی و تلاش برای جلب توجه است، اما این علت فقط شامل حال عده محدودی از نوجوانانی است که در دام اعتیاد میافتند و خطری که این گروه سنی را تهدید میکند تا این حد ساده و تک بُعدی نیست.
وی ادامه داد: علتهای زیادی را میتوان برای گرایش نوجوانان به اعتیاد برشمُرد که ازجمله آنها میتوان به یکنواخت شدن زندگی، مشکلات ارتباطی، افسردگی، کنجکاوی، کاهش وزن، استرس، اعتماد به نفس پایین، تجربههای جدید، فشار فکری و روانی زیاد، سابقه خانوادگی و کلمه حالا یا هرگز، اشاره کرد.
عباسیراد با اشاره به اینکه متأسفانه مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان طرفداران زیادی دارد و خانوادههای زیادی را درگیر مشکلات و آسیبهای اعتیاد میکند، عنوان کرد: برای پیشگیری و درمان اعتیاد در نوجوانان در ابتدا لازم است تا علل گرایش به مواد مخدر در آنها بررسی شود.
این روانشناس با اشاره به اینکه اضطراب و استرس بالا یکیاز عوامل مهم در گرایش نوجوانان به مواد مخدر است، افزود: اضطراب آنها میتواند ناشی از موارد متعددی همچوت مشکلات تحصیلی، خانوادگی و غیره باشد.
وی با اشاره به اینکه احساس آرامش و خوشی کاذب بعد از مصرف باعث میشود تا نوجوانان به مصرف مواد علاقه نشان دهند، عنوان کرد: بهتر است که والدین در زمینه استرس فرزندان خود هوشیار باشند و قبل از اینکه آنها به راه اشتباه بروند، استرس و اضطرابشان را با کمک گرفتن از روانشناس حل کنند.
عباسیراد با اشاره به اینکه خشونت و پرخاشگری از ویژگیهایی است که به ویژه در میان پسران نوجوان به دلیل اقتضای سن و جنسیت آنها بروز میکند، تصریح کرد: خانوادهها باید تمام تلاش خود را بکنند تا با روشهای تربیتی مناسب نوجوانان خود را به آرامش دعوت کرده و خشم و پرخاشگری آنها را کنترل کنند.
این روانشناس ادامه داد: در صورتیکه پرخاشگری نوجوانان کنترل نشود به سمت گروههای بزهکار و مصرف مواد مخدر گرایش پیدا میکنند، مهارت کنترل خشم و عصبانیت از مهمترین مهارتهای مورد نیاز نوجوانان است که باید به آنها آموزش داده شود.
وی با بیان اینکه اولین الگوی افراد در زندگی والدینشان هستند، ادامه داد: بچهها از والدین خود الگو برداری میکنند و شخصیت خود را بر مبنای رفتار والدین میسازند. در صورتی که سابقه اعتیاد در خانواده وجود داشته باشد، احتمال قرار گرفتن نوجوان در معرض اعتیاد نیز افزایش پیدا میکند.
عباسیراد دوستان را از مهمترین عوامل تأثیرگذار در تصمیمات نوجوانان دانست و افزود: آنها برای اینکه در جمع همسالان خود پذیرفته شوند، هرکاری کرده و سعی میکنند تا خود را به انواع گوناگون با گروه همسالان هماهنگ کنند.
این روانشناس با اشاره به اینکه نوجوانی دوره ورود از کودکی به بزرگسالی است و به همین دلیل تغییراتی که از لحاظ فیزیکی، روانی و اجتماعی برای فرد به وجود میآید در اعتماد به نفس او تأثیر میگذارد و افزود: نوجوانان در این دوران اعتماد به نفس خود را از دست میدهند و برای کاهش فشارهای روانی ذهنی خود به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا میکنند.
وی تصریح کرد: همچنین بسیاری از دختران نوجوان برای کاهش وزن به مصرف موادی همچون شیشه روی میآورند، تناسب اندام ازجمله مواردی است که مستقیما به اعتماد به نفس مربوط میشود.
عباسیراد با اشاره به اینکه مواد مخدر باعث نابودی بدن و روان میشود، افزود: در نوجوانان این آسیبها شدیدتر است چراکه آنها در سنین رشد هستند.
این روانشناس با اشاره به اینکه اعتیاد برای نوجوانان عوارض جسمی، روحی و اجتماعی دارد، افزود: ازجمله شایعترین عوارض جسمی میتوان به علائم حیاتی غیرطبیعی، تضعیف سیستم ایمنی، بیماریهای کلیوی، فشارخون بالا، مشکلات ریوی، آسیب کبدی و حملات قلبی و ازجمله عوارش روحی و روانی میتوان به تشدید نشانههای مشکلات روحی و روانی موجود، مشکل در تواناییهای ذهنی همانند تمرکز، خشم و پرخاشگری، شکاکی، تحریکپذیری، افسُردگی و اضطراب اشاره کرد.
وی ادامه داد: علاوهبراین نوجوان معتاد در اجتماع با مشکلاتی مانند عدم توانایی در برقراری ارتباط با دیگران، تغییرات شخصیتی منفی، از دست دادن دوستان، مشکلات درسی و قانونی مواجه میشود.
عباسیراد با اشاره به اینکه اعتیاد در نوجوانان علائمی دارد، عنوان کرد: این نشانهها در افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی برخی از علائم در میان همه افراد مشترک است که ازجمله آنها میتوان به رفتارهای منفی همچون دُزدی برای خرید مواد، استفاده زیاد از عطر برای پوشاندن بوی مواد مخدر، اُفت شدید درسی و مشکلات تحصیلی، تغییرات شدید رفتاری و شخصیتی، مشکلات انضباطی در مدرسه، گشادی مردمک چشم، دورههای پیشفعالی، دروغ گفتنهای مکرر، قرمزی چشمها، فرار از مدرسه و تحریکپذیری اشاره کرد.
این روانشناس در رابطه با راههای پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان، گفت: بهترین راه برای حفظ کردن نوجوانان از خطر اعتیاد، پیشگیری از آن است که از بهترینراهها برای این امر میتوان به افزایش آگاهی در نوجوانان، اعتماد به نفس، مسئولیتپذیری و رابطه صمیمانه با نوجوان اشاره کرد.