علیرضا نوروزی روز چهارشنبه و به مناسبت هفتمین روز از هفته پیشگیری از مسمومیت ها که به روز پیشگیری از «مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر، مواد محرک و الکل» نامگذاری شده، در گفت وگو با خبرنگار حوزه مبارزه با مواد مخدر ایرنا، با تاکید بر اینکه به صورت طبیعی افراد از روش هایی برای بهتر شدن حال و تنظیم خلق و خوی خود استفاده می کنند تا به رشد شخصی در ابعاد جسمی و روانی کمک کنند، افزود: در این میان برخی افراد در انتخاب روشی برای بهتر شدن حال خوب و رفع رنج ها و آلام، از روش هایی استفاده می کنند که به صورت موقت این حالات را تسکین می دهد اما گرفتاری های بلندمدتی پیش رو دارد.
وی ادامه داد: در واقع مصرف مواد مخدر یا مواد محرک یا الکلی افراد را درگیر خود کرده و مصرف اجبارگونه این مواد، باعث رنج و عذاب زیادی برای آنان می شود.
افراد مصرف کننده مواد چگونه دچار مسمومیت می شوند؟
این روانپزشک در پاسخ به چگونگی درگیر کردن این مواد تا حد مسمومیت خاطرنشان کرد: در وهله نخست مصرف، استفاده از مواد مخدر، محرک یا الکی با فواصل و هر چند وقت یکبار صورت می گیرد اما بتدریج این مصرف حالت منظم پیدا کرده و الگوی مصرف به حالت روزانه درمی آید.
نوروزی افزود: مسمومیت مواد هم برای افرادی که به صورت تفننی مصرف می کنند و هم برای افراد مصرف کننده دایمی، ممکن است به وجود آید. اما معمولا در اوایل مصرف احتمال مسمومیت بیشتر است زیرا فرد مصرف کننده از میزان تحمل فیزیولوژیک بدن خود در برابر مواد آگاهی ندارد، پس مسمومیت برای او پدید می آید.
مصرف کننده دائمی مواد مخدر، محرک یا الکلی چگونه دچار مسمومیت می شود؟
روانپزشک مرکز ملی مطالعات اعتیاد تصریح کرد: حال این پرسش مطرح می شود که مصرف کننده دائمی چطور دچار مسمومیت می شود که باید گفت دلایل مختلفی در این امر دخیل هستند. از جمله تداخلات دارویی یا مصرف همزمان داروها که باعث مسمومیت می شود.
وی ادامه داد: یکی از سناریوهای شایع مسمومیت هم افرادی هستند که دوره های کوتاه مدت سم زدایی انجام داده اند زیرا بعد از سم زدایی تحمل فیزیولوژیک فرد نسبت به مواد رفع شده است.
نوروزی یادآور شد: همچنین افرادی که زندانی کوتاه مدت می شوند و در زندان علاوه بر اینکه موادی دریافت نمی کنند، درمان های مریض مدار دریافت می کنند هنگام آزادی از زندان، چون تحمل آنان نسبت به مواد از بین رفته و از سوی دیگر خطر لغزش در این افراد بسیار بالا است، خطر مسمومیت و مرگ ناشی از سوءمصرف یا اورزدوز افزایش می یابد.
شدت و ضعف مسمومیت مصرف کدام نوع مواد بیشتر است؟
نوروزی در ادامه گفت وگو با ایرنا، در پاسخ به این پرسش که شدت مسمومیت ناشی از الکل بیشتر است یا مواد مخدر گفت: مسمومیت ناشی از هر دو مواد بستگی به میزان مصرف دارد اما به طور کلی آنچه که به عنوان مسمومیت الکل در کشور داریم ناشی از مصرف الکل دارای متانول است.
وی توضیح داد: مسمومیت الکل به تنهایی کشنده نیست و افراد نیاز به درمان های حمایتی دارند اما زمانی کشنده می شود که همراه با مواد دیگر یا داروهای خواب آور همراه باشد که خطر مرگ را افزایش می دهد.
این روانپزشک با بیان اینکه آنچه که به عنوان مسمومیت کشنده مرتبط با الکل در کشور می شناسیم مسمومیت ناشی از مصرف الکل های آلوده به متانول است، تاکید کرد: این الکل ها خطر مرگ و میر بالایی در کشور ایجاد کرده اند و علاوه برآن، افرادی که زنده می مانند دچار اختلال های نابینایی، نارسایی کلیه و آسیب جدی به شرایین و عوارض جدی دیگری می شوند.
نوروزی با تاکید بر اینکه مسمومیت مواد افیونی و مخدر به طور مستقیم به مرگ منتهی می شود، تصریح کرد: در کشور عمده موارد مسمومیت و فوت ناشی از مواد مربوط به مواد افیونی است اما متاسفانه با همه گیری کرونا، مسمومیت با متانول در سطح کشور افزایش یافت. آن هم به این دلیل که عرضه الکل های آلوده به متانول باعث بروز همه گیری مسمومیت و مرگ ناشی از آن در کشور شد.
روانپزشک مرکز مطالعات اعتیاد یادآور شد: نسبت به کل موارد مرگ و میر ناشی از مسمومیت، مسمومیت ناشی از مواد افیونی حرف اول را می زند اما مسمومیت ناشی از الکل هم نگران کننده و نیاز به چاره اندیشی بیشتر دارد.
در تقویم رسمی کشور، هفته اول آبان ماه به هفته پیشگیری از مسمومیت ها، نامگذاری شده که امسال این هفته به شعار «پیشگیری از مسمومیت در همه گیری کرونا، با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم» مزین شده است.
روز های این هفته به ترتیب، پنجشنبه اول آبان روز «پیشگیری از بروز مسمومیت ناشی داروها»، جمعه ۲ آبان، روز پیشگیری از «مسمومیت ها در کودکان»، شنبه ۳ آبان روز «پیشگیری از مسمومیت ناشی از گازها و منوکسید کربن»، یکشنبه ۴ آبان روز «پیشگیری از مسمومیت با مواد غذایی، قارچ ها و گیاهان سمی»، دوشنبه ۵ آبان روز پیشگیری از «بروز مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی، مواد شیمیایی (شامل اسید، قلیا و شوینده های خانگی، فرآورده های نفتی، فلزات سنگین مانند سرب، جیوه و باتری مینیاتوری)» سه شنبه ۶ آبان روز پیشگیری از «مسمومیت ناشی از گزیدگی جانوران سمی»، چهارشنبه ۷ آبان روز پیشگیری از «مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر، مواد محرک و الکل» نامگذاری شده است.
پانزدهمین دوره هفته پیشگیری از مسمومیت ها به سرپرستی سازمان غذا و دارو و با همکاری معاونت ها و ادارات وزارت بهداشت، دانشگاههای علوم پزشکی کشور، سازمان پزشکی قانونی کشور، انجمن های علمی پزشکی، سازمان آتش نشانی، اداره آموزش و پرورش و بسیاری از ادارات و سازمانهای مرتبط با موضوع برگزار می شود.