مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: جامعه جهانی با رشد ۳۰ درصدی مصرف‌کنندگان در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۰۶ مواجه شده به‌گونه‌ای که آمار مصرف‌کنندگان یکی از انواع مواد مخدر یا روان‌گردان‌ها به ۲۷۱ میلیون نفر افزایش یافته است.
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با موا مخدر؛ حمید صرامی در کنگره دانش اعتیاد با اشاره به آینده مواد مخدر در جهان و ایران گفت: با توجه به شاخص‌های بی‌ثباتی، ابهام، پیچیدگی و غیر قطعی بودن دنیای آشوبناک قرن ۲۱، حرکت جهان در مسیر غیر استاندارد فرهنگی قرار گرفته به طوری که جوامع در حال اسباب‌کشی از موقعیت معلوم به موقعیت‌های جدید و نامعلوم می‌باشند و افراد بدون هرگونه قطب‌نما وارد هزاره سوم شده‌اند.
وی افزود: از جمله روش‌های موثر برای شناخت آینده و برداشتن گام‌های استوار، شناخت درست از گذشته می‌باشد.
این مقام مسئول در ستاد عنوان کرد: نیم نگاهی به تهدید استراتژیک، پیچیده، چند وجهی، چند سببی و سیستماتیک مواد مخدر و روان‌گردان‌ها در ده سال گذشته بیانگر آن است که جامعه جهانی با رشد ۳۰ درصدی مصرف‌کنندگان در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۰۶ مواجه شده به گونه‌ای که آمار مصرف‌کنندگان یکی از انواع مواد مخدر یا روان‌گردان‌ها از ۲۰۸ میلیون نفر به ۲۷۱ میلیون نفر افزایش یافته است.
صرامی افزود: همزمان نیز در دهه اخیر در جهان، شاهد رشد ۷۰۰ درصدی شناسایی انواع مواد روانگردان جدید (NPS) بودهایم. علاوه بر آن روند فوت معتادان در جامعه جهانی افزایش یافته است که این موارد حاکی از وقوع پیامدهای ناگوار تا سال ۲۰۲۵ میلادی در جامعه جهانی است به گونه‌ای که آحاد جوامع با بازه انفجار تولید، عرضه و مصرف انواع مواد روبرو خواهند شد که پیامدهای آن در آینده، در جهان، شامل کاهش سن مصرف، رشد شیوع مصرف مواد در نوجوانان و جوانان، افزایش مصرف مواد در زنان و شاغلین و افراد تحصیل کرده، ضربه پذیری نهادهای خانواده، محیط‌های آموزشی، محیط‌های کاری و محله‌ها، تمایل به مصرف همزمان و ترکیبی مواد، افزایش روند مرگ و میر و تلفات انسانی ناشی از مصرف مواد، افزایش مصرف ماری‌جوانا ناشی از قانون‌گذاری ضعیف در برخی از کشورها یا متاسفانه ضابطه مند نمودن مصرف در برخی دیگر از کشورها از جمله برخی از ایالت های آمریکا و آفریقای جنوبی و بروز تصادف های جاده ای و بیماری های روانی، افزایش میزان استفاده از اینترنت در تجارت ـ قاچاق و خرید و فروش مواد با بهره‌گیری از وب‌های پنهان، پولشویی الکترونیکی درآمدهای حاصل از مواد، بهره‌گیری از روش‌های جدید شبکههای سایبری و ماهوارهها برای ترویج باورهای غلط و جذب مشتریان جدیدبرای مصرف مواد، افزایش استفاده و مصرف غیر پزشکی از داروهای تجویزی، استحکام پیوند میان قاچاق مواد مخدر و تروریسم و افزایش ناامنی‌های اجتماعی و امنیتی، افزایش دسترسی و مواجهه جوامع با طیف گسترده و متنوع مواد مخدر ارزان قیمت، گسترش تولید غیر قانونی مت آمفتامین و رشد تولید خشخاش و ضربهپذیری کشورهای همسایه خواهد بود.
وی تاکید کرد: کشور ایران نیز با آهنگ سریع تحولات و تغییر شتابان در عرصههای اجتماعی، فرهنگی، تکنولوژی و فناوری اطلاعات، مدل و سبک زندگی جدید، تقابل جامعه سنتی و ارزش‌های آن با برخی از ارزش‌های جامعه مدرن، منظومه خانوادگی، در حال تغییر است که پیامدهای آن شامل شکلگیری افزایش و طیف وسیعی از تهدیدات اجتماعی، بروز شوکهای متعدد اجتماعی و روبرو شدن با ترافیک فزاینده و رنگین کمانی از خرده فرهنگها و بزرگ شدن اندازه و دایره و ریشهدار شدن عمیق مسایل اجتماعی و عدم پاسخگویی لازم به نیازهای اجتماعی جوانان می‌باشد، همچنین رشد تولید مواد در کشور همسایه، روند تقاضای مواد و تغیییر الگوی مصرف مواد در دهه گذشته را در برخی از طبقات اجتماعی جامعه‌مان رقم زده است.
مدیرکل دفتر تحقیقات ستاد اضافه کرد: در سه دهه گذشته بستههای سیاست‌گذاری جامع، متوازن و توسعه یافته اعم از ماکرو پالیسی و میکرو پالیسی شامل سیاستهای خرد تضمینی و اسناد بالادستی اعم از قانون مبارزه با مواد مخدر، مصوبات شورای عالی امنیت ملی، قوانین برنامه‌های اول ـ دوم ـ چهارم ـ پنجم و ششم توسعه، سیاستهای کلی امر مبارزه، اسناد جامع مقابله، درمان، پیشگیری، اجتماعی شدن و تحقیقات در کشور تصویب و ابلاغ شده است که نتایج آن را میتوان در کشف بیش از یازده هزار تن انواع مواد، ۴۱ هزار عملیات و درگیری مسلحانه، انهدام ۵۰ هزار باند، انهدام ۲۰۳۶ باب آزمایشگاه خانگی تولید ماده محرک شیشه، تقویت بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر استحکامات مرزی، تقدیم ۳۸۱۷ نفر شهید و ۱۲۵۰۰ نفر جانباز،تحت پوشش قرار گرفتن حدود ۱۵ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال زیر چتر برنامه‌های پیشگیری اولیه از اعتیاد و تحت پوشش قرار گرفتن حدود ۵۰ درصد از معتادان تحت برنامه‌های درمان اعتیاد برشمرد.
صرامی یادآور شد: بدون شک اگر این اقدامات در کشور انجام نمی‌شد سیل ویرانگر قاچاق مواد مخدر و اعتیاد بسیاری از نسل‌های کشور را قتل عام می‌کرد.
وی افزود: پس از جنگ تحمیلی، کشور از یک سو با تهاجم وسیع فرهنگی و اجتماعی از سوی دشمنان انقلاب اسلامی مواجه شد و از سوی دیگر غفلت برخی از متولیان در برنامه‌های توسعه و به حاشیه رفتن توسعه اجتماعی و برخی از تغییرات ناموزون در ساختارهای فرهنگی ـ اقتصادی و اجتماعی، سبب شد تا براساس نتایج فراتحلیل تحقیقات انجام شده، با افزایش شیوع مصرف مواد مواجه شود که طبق ارزیابی سریع از سال ۱۳۸۶ به بعد، شاهد روند رشد ۵ درصدی اعتیاد بودهایم.
این مقام مسئول با اشاره به برخی از مولفه‌های فراسیستمی که بر آینده اعتیاد تاثیر خواهند گذاشت، گفت: روند اجتماعی از جمله این مولفه‌ها است که افزایش بیکاری ناشی از رشد فناوری، کاهش تعاملات اجتماعی، افزایش حضور زنان در بازار کار و بروز خسارت‌های ناشی از مشکلات روانی به آنان، رشد شهر نشینی و افزایش میزان مهاجرت را در پی خواهد داشت.
صرامی ادامه داد: همچنین روند بی‌ثبات‌کننده‌های اقتصادی ناشی از نابرابری‌های اقتصادی و ضعف عملکرد خرده نظام اقتصادی از دیگر مولفه‌ها است که سبب تعمیق شکاف بین اقشار فقیر و غنی خواهد شد. روند تغییرات در سبک زندگی و ارزش‌های اجتماعی نیز سبب افزایش فردگرایی و خودگرایی، بحران هویت، افزایش لذتطلبی افراطی و هیجان‌خواهی، رشد مصرف‌گرایی، تقویت فریبهای فرهنگی و باورهای غلط، شکاف و گسست بین نسلی خواهد شد.
وی افزود: روند سرعت تحولات و رشد فناوری‌های پیشرفته نیز بهره‌گیری از اینترنت در بازاریابی در عرصه توزیع مواد و تسلط قاچاقچیان به فناوری‌های جدیدتر برای حمل و نقل مواد و دست کاری ژنتیک در تولید مواد را متاسفانه به ارمغان می‌آورد و روند های امنیتی نیز استمرار قانونیسازی مصرف ماری‌جوانا، افزایش سلطه آمریکاییها برای افزایش کشت خشخاش و نیز تولید ماده محرک شیشه و پدیدار شدن مسیرهای جدید را برای گسترش مواد در پی خواهد داشت.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد گفت: روند های مصرف مواد نیز حکایت از گرایش نوجوانان ـ بانوان ـ شاغلین ـ افراد تحصیل کرده به چرخه مصرف مواد، عود مجدد معتادان به چرخه اعتیاد و کاهش مانایی در درمان، تنوع و شیوع انواع مواد و تغییر الگوهای مصرف، دسترسی آسان به مواد، افزایش مرگ و میر در معتادان ناشی از بیش مصرفی و افزایش ناخالصی مواد، کاهش قیمت ماده متامفتامین شیشه، انحراف در برخی اقدامات درمانی و بعضا نشت دارو های آگونیست است.
صرامی تاکید کرد: براساس طرح پژوهشی اخیر انجام شده، دیدگاه مردم بر آن است که در پنج سال آینده میزان خرید و فروش مواد و مصرف مواد بیشتر خواهد شد و همزمان بر اساس نتایج طرح پژوهشی انجام شده، تا ایران ۱۴۰۴ آمار مصرف کنندگان مستمر مواد افزایش خواهد یافت و همزمان الگوی مصرف، علاوه بر مواد مخدر و ماده محرک شیشه به سمت ماده کانابیس گسترش خواهد یافت.
وی در پایان تاکید کرد: الزامات در بهبود سیاست‌گذاری امر مبارزه به عنوان دورنمای مطلوب که می‌تواند سبب کنترل و مهار اعتیاد شود عبارتند از سرمایه‌گذاری و اولویت‌بخشی به رویکرد پیشگیری اولیه از مصرف مواد، تقویت دانش برنامهریزی منسجم، اعمال مدیریت سیستمی و ارگانیک، خلاقیت و روزآمدی، توجه به نقش کلان عوامل اقتصادی ـ اجتماعی ـ فرهنگی، ارزشیابی مستمر اقدامات، تقویت مرزهای دانش اعتیاد برای علمی کردن امر مبارزه، توجه به نسخه‌های بومی، افزایش نرخ سطح پوشش برنامه‌های کاهش تقاضا، بهره‌گیری وسیع همراه با مقتدرسازی سازمانهای مردمنهاد و پرهیز از سیاستهای تجویری دولتی و ضرورت استمرار تقویت مشارکتهای مردمی، اصلاح قوانین امر مبارزه، کاهش دسترسی به مواد، ضربه به بنیانهای اقتصادی قاچاقچیان و بازنگری روند درمان معتادان.
صرامی در پایان تاکید کرد که با توجه به رویکردهای جامع ستاد مبارزه با مواد مخدر در عرصههای مبارزه سختافزاری و نرمافزاری امید میرود با اجتماعی شدن امر مبارزه، شاهد کنترل و مدیریت مصرف مواد در سطح کشور باشیم.
منبع: روابط عمومی ستاد مبارزه با موا مخدر۹۸٫۰۶٫۰۴