يك مدرس دانشگاه، تقويت آموزش مهارت‌هاي زندگي را عاملي براي كنترل آسيب‌هاي اجتماعي خواند و گفت: عزت نفس پايين و ناسازگاري با اجتماع، زمينه‌ساز بروز آسيب‌هايي چون فساد و اعتياد است، از اين رو، آموزش مهارت‌هاي زندگي به عنوان عاملي براي كنترل اين آسيب‌ها بايد در جامعه تقويت شوند.
حميدرضا دائمي در گفت‌وگو با روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: تحقيق «تاثير ارتقاي مهارت‌هاي زندگي (مهارت‌هاي قاطعيت) در تغيير نگرش دانشجويان نسبت به سوءمصرف مواد» در ميان ۷۶ نفر از دانشجويان دانشگاه‌هاي علامه طباطبايي و تهران انجام شد و ۳۹ نفر از دانشجويان دانشگاه تهران تحت برنامه آموزشي مهارت‌هاي قاطعيت (گروه آزمايش) و ۳۷ نفر از دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايي نيز در گروه کنترل قرار گرفتند.
وي اظهار داشت: از دو گروه دانشجويان گروه آزمايش و كنترل، “پيش آزمون” گرفته شد. پس از “پيش آزمون”، گروه آزمايش در جريان آموزش ” ارتقاء مهارت‌هاي قاطعيت” طي ۸ جلسه قرار گرفت و به گروه كنترل (علامه طباطبايي) هيچگونه آموزشي ارائه نشد، سرانجام “پس آزمون” در گروه آزمايش و گروه كنترل اجرا شد.
اين پژوهشگر حوزه اعتياد در ادامه؛ هدف از اجراي اين پژوهش را بررسي تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي به ويژه مهارت قاطعيت (نه گفتن قاطعانه به پيشنهادات سوءمصرف مواد) در تغيير نگرش افراد نسبت به سوءمصرف مواد و تغيير در ابعاد عاطفي، شناختي و رفتاري افراد نسبت به مصرف مواد مخدر و اعتيادآور ذكر كرد و افزايش خودباوري، ارتقاء اعتماد به نفس، شناخت توانمندي‌هاي فردي، توانايي نه گفتن به ديگران، تصميم‌گيري‌هاي درست در مواقع حساس و کاهش اضطراب و افسردگي را از جمله نتايج مثبت يادگيري مهارت‌هاي زندگي به ويژه مهارت قاطعيت برشمرد.
دائمي با تاكيد بر اينكه تقويت نگرش منفي نسبت به سوءمصرف مواد مخدر و اعتيادآور يكي از محورهاي اصلي هدف‌گذاري براي آموزش مهارت‌هاي زندگي به گروه‌هاي هدف جامعه است، گفت: تحقيقات نشان داده که عزت نفس پايين و ناسازگاري با اجتماع، زمينه‌ساز بروز آسيب‌هايي چون فساد و اعتياد است، از اين رو آموزش مهارت‌هاي زندگي به عنوان عاملي براي كنترل اين آسيب‌ها بايد در جامعه تقويت شود.
وي با تاكيد بر اينكه آموزش حتي در سنين دانشجويان ۱۸ تا ۲۶ سال مي‌تواند بر نگرشي كه فرد در جنبه‌هاي رفتاري و شناختي كه نسبت به موضوعات از جمله اعتياد دارد، موثر واقع شود، تصريح كرد: در بيشتر موارد فرد به دليل نداشتن آگاهي از چگونگي برخورد با شخص تعارف کننده مواد، به سوي مصرف مواد گرايش مي‌يابد و سرانجام با اصرار او به مصرف ادامه داده و به يک فرد معتاد تبديل مي‌شود، اما همين فرد از طريق آشنايي با مهارت‌هاي زندگي مي‌تواند در مقابل اين پيشنهادات رفتار مناسبي ارائه و با قاطعيت پاسخ منفي دهد.
اين مدرس دانشگاه با تاكيد بر اين كه آموزش مهارت‌هاي قاطعيت و افزايش عزت نفس افراد از بروز اعتياد در يادگيرندگان اين آموزش‌ها جلوگيري مي‌كند، مهارت «قاطعيت» را به عنوان يكي از اصلي‌ترين شاخص‌هاي مهارت‌هاي زندگي توصيف كرد كه به واسطه آن نوجوانان و جوانان در سايه آموزش اين مهارت، مي‌توانند راه‌هاي موثري را براي حل تعارضات و مشکلات فردي و اجتماعي خود پيدا کنند.
دائمي افزود: آموزش مهارت‌هاي زندگي ابتدا بايد در گروه‌هاي در معرض خطر و آسيب‌پذير كه در سنين حساس هستند از جمله نوجوانان و جوانان مورد توجه قرار گيرد، چرا كه در حقيقت، ايمن‌سازي اين گروه‌ها، ايمن‌سازي كل جامعه در مقابل آسيب‌هايي چون فساد و اعتياد را در پي خواهد داشت. از اين رو، خانواده‌ها و مسوولان نهادها به ويژه آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها بايد به اين واقعيت با توجه و تمركز بيشتري نگاه كنند.
وي بيان داشت: اين تحقيق توسط انتشارات علمي فرهنگي وابسته به وزارت علوم به صورت كتاب درآمد و يافته‌هاي آن كه عمده‌ترين آن تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي در پيشگيري از اعتياد است، به كل جامعه قابل تعميم است.
اين مشاور خانواده در ادامه؛ يكي از معضلات جامعه را اعتياد به مواد مخدر دانست و گفت: آسيب اعتياد به مصرف مواد صنعتي از سال ۸۰ افزاش يافت و از ۳ به ۲۵ درصد در سال ۹۰ رسيد. نتيجه اين افزايش مصرف، عدم آگاهي بود. متاسفانه جوان و نوجوان ما در مشكلاتشان از كساني الگو مي‌گيرند كه خودشان هم مشكلاتي دارند و هنوز ياد نگرفته‌اند چگونه با آنها مقابله كنند.
دائمي بر آموزش مهارت‌هاي زندگي به مربيان مهدكودك براي ارائه به كودكان تاكيد كرد و گفت: با وضعيتي كه جامعه دارد اين مهارت‌ها را در همه سطوح تحصيلي مي‌توان آغاز كرد، آموزش از مهمترين راه‌هاي پيشگيري از اعتياد است كه مي‌تواند از بروز ديگر آسيب‌ها جلوگيري كند اما اين آموزش‌ها نبايد فقط در يك برهان از زمان كوتاه باشند بلكه بايد مستمر ارائه شوند.
وي با بيان اينكه مصرف مواد مخدر “گل” طي چند سال اخير افزايش يافته است، گفت: كساني كه اين دام را براي نوجوانان و جوانان پهن مي‌كنند زرنگ‌تر و باهوش‌تر هستند، آنان نياز نوجوانان را مي‌شناسند، مثلا مي‌گويند خسته‌اي؟ مي‌خواهي شاد باشي؟ با اين ماده مدتي بيخيال باش… پس وقتي در دوره راهنمايي آگاهي‌هاي لازم ارائه نشود، نتيجه‌اش اعتياد به مصرف مواد مخدر است.
دکتری روانشناسی تربیتی اعتياد را بيماري خواند و گفت: درمان اعتياد نيازمند مشاور، روانشناس و دكتر است. مراكز مشاوره دولتي ما بسيار محدود هستند. يكي از مشكلات نوجوانان مسائل روانشناسي است هنوز هزينه‌هاي مشاوره و روانشناسي در بيمه تكميلي نيامده است تا افراد به راحتي به مراكز مشاوره رجوع كنند.
دائمي در پايان با تاكيد بر اينكه ستاد مبارزه با مواد مخدر نبايد در اين حوزه به تنهايي كار كند، گفت: وزارت بهداشت، مجلس، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، سازمان ملي جوانان و اعضاي هيات دولت بايد به كمك بيايند، مربيان مهدهاي كودك و معلمان و اساتيد دانشگاهي آموزش‌هاي لازم را فرابگيرند و از متخصصان اين حوزه بخواهيم راهكارهاي علمي ارائه كنند.
منبع: روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر۹۷٫۰۷٫۲۸