عضو پیوسته انجمن جامعه شناسی ایران گفت: شخص معتاد تا زمانی که به آگاهی و اراده نرسد هیچ وقت برای ترک مواد افیونی که به آن معتاد شده است، اقدام نمی کند
دکتر کامل دلپسند در گفت وگو با روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره نقش باورهای فرهنگی در بروز یا عدم بروز اعتیاد، گفت: بسیاری از جامعه شناسان کارهای جدی بر روی این مقوله انجام داده اند، یکی از کلاسیک ترین آنها “وبر” است، او تحقیق کرد که چطور باورهای فکری و ارزشی باعث تغییر رفتارهای انسان می شوند.
وی ادامه داد: در زمینه مصرف مواد مخدر و اعتیاد چون مسئله آسیب شناسانه ای است نکته ای که وجود دارد این است که این باورها هستند که شیوه رفتار آدم ها را تعیین می کنند چرا که نوع نگرش انسان، شیوه رفتار را کاملا تعیین می کند.
عضو پیوسته انجمن جامعه شناسی ایران گفت: بسیاری از جامعه شناسان بر این نظر هستند که این شیوه نگرش افراد است که کنترل کننده است و نکته ای هم که در این مسئله وجود دارد این است که چیزی که در باور ها اتفاق می افتد ایجاد حس مسئولیت پذیری است. مسئولیت پذیری که مبتنی بر آگاهی و اراده استوار است نه توانایی جسمی و مالی.
دلپسند تاکید کرد: شخص معتاد تا زمانیکه به این آگاهی و اراده نرسد هیچ وقت برای ترک مواد افیونی که به آن معتاد شده است اقدام نخواهد کرد.
وی تاکید کرد: مجموعه نگرش های فرهنگی در هر دوره ای تعیین کننده نوع رفتارهای فرهنگی آن دوره می باشد و جامعه شناسان می گویند شیوه های فکر هر دوره تعیین کننده رفتارهای اجتماعی هر دوره می باشد حتی یک ضرب المثل هم در این باره وجود دارد که می گوید “باور انسان یاور انسان است” یعنی شما هرگونه فکر کنید به همانگونه هم رفتار خواهید کرد.
پژوهشگر اجتماعی یاد آور شد: پدیده اعتیاد یک پدیده فردی نیست و فقط یک شخص را در برنمی گیرد بلکه یک پدیده اجتماعی است وقتی یک فرد مبتلا به اعتیاد می شود صرفا یک فرد دچار نمی شود بلکه شبکه ای از افراد درگیر آن می شوند؛ زیرا آن فرد متعلق به یک خانواده است و افراد خانواده هم درگیر اعتیاد وی می شوند، وقتی فرد معتاد می شود عملا یکی از نیروهای فعال جامعه کاسته می شود و نه تنها یکی از نیروهای فعال جامعه، بلکه مجموعه افرادی که در شبکه روابط اجتماعی فرد معتاد نقش دارند بخشی از انرژی هایشان را به علت درگیری های ذهنی و روانی متعلق به آن فرد از دست می دهند پس این امر برای اجتماع بسیار پرهزینه است.
دلپسند در ادامه از هزینه های اعتیاد بر اجتماع نام برد و گفت: جدا از هزینه های اقتصادی، هزینه های فرهنگی و اجتماعی دیگری نیز در جامعه برای اجتماعی پذیر کردن یک فرد وجود دارد، بالطبع یک فرد وقتی از نیروی فعال بودن خود در جامعه می افتد عملا جامعه در تولید یک کنشگر فعال اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متضرر می شود و به همین خاطر کارایی خود را که برای منفعت جامعه می باشد از دست می دهد.
وی در انتها بیان داشت: آن چیزی که در بسیاری از رفتارهای ما وجود دارد این است که شیوه های نگاه کردن ما به رفتارها و باورداشت های ما کاملا تغییر کرده است، مجموعه سیاست گذاری های فرهنگ در تغییر رفتار موثر است. مثلا در همین صدا و سیما سریال هایی تولید می شود که گاها تاثیر گذار است و شیوه باور و نگرش انسان ها را تغییر می دهد.
دلپسند در پایان تاکید کرد: تمام سیاستگزاران فرهنگی ما کارگزار تغییر نگرش و باور هستند و هر کارگزاری بنا به سهم خود در حوزه سیاست، فرهنگ، اقتصاد و اجتماع، مسئولیت این را دارند که در تغییر نگرش افرادی که مبتلا به اعتیاد هستند موثر باشند زیرا اعتیاد پدیده ای است که مجموعه ای از عوامل درشکل گیری آن موثر هستند.
منبع: روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر۹۷٫۰۲٫۱۶