سرپرست مرکز مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تاكيد بر نقش مهم و كاربردي دانشگاه‌ها در پيشگيري اوليه از اعتياد گفت: شناسايي حجم مشكل و عوامل خطر، تدوين استراتژي ملي ويژه دانشجويان و اجراي برنامه‌هاي آموزشي در دانشگاه‌ها را از مباحث مهم در پيشگيري اوليه از اعتياد در اين مراكز آموزشي مي‌باشد.
به گزارش روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ دکتر حمید یعقوبی در ميزگرد «بررسي نقش دانشگاه‌ها در پيشگيري اوليه از اعتياد» كه در مجموعه فرهنگي شقايق برگزار شد، بر لزوم بررسي علل مصرف مواد توسط دانشجويان در دانشگاه‌ها تاكيد كرد و گفت: در دانشگاه‌ها برخلاف مدارس، فضای چند فرهنگی و مشکلات متاثر از آن وجود دارد كه در اين زمينه بايد حجم مشکلات موجود در دانشگاه‌ها شناسايي شوند.
وي همچنين بر لزوم شناسايي عوامل خطر و عوامل محافظت‌کننده در دانشگاه‌ها و تدوین و اجراي استراتژی مناسب براساس عوامل خطرساز و محافظت‌کننده تاكيد و تصريح كرد: بايد دو واحد اختیاری در سرفصل‌هاي دروس دانشگاه‌ها راجع به مواد مخدر و عوارض آن گنجانده شود.
سرپرست مرکز مشاوره وزارت علوم گفت: بهتر است كه در اجراي برنامه‌ها براي جوانان و دانشجويان، از گروه همسالان آنان استفاده شود و همچنين به فضای موجود در خوابگاه‌ها، کافه تریاها، داخل اتوبوس و… توجه و تمركز ويژه‌اي داشت.
به گفته وي، خانواده، همسالان، تشكل‌هاي دانشجويي، اساتيد، كاركنان دانشگاهي و روحانيون به ترتيب بيشترين تاثير را در پشگيري از اعتياد دارند.
وي با بيان اينكه حوزه پیشگیری اولیه از اعتیاد با فقر دانش روبرو است، اظهار داشت: تفاهم‌نامه‌اي ميان وزارت علوم و ستاد مبارزه با مواد مخدر در خصوص تربيت كادر متخصص پيشگيري از اعتياد امضاء شده كه براساس آن در سال‌هاي ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ ، ۸ هزار نفر نیروی متخصص تربیت شده‌اند.
اين مقام مسوول در وزارت علوم در ادامه، برگزاری دوره‌هاي سمینار بهداشت روان توسط مرکز مشاوره وزارت علوم، چاپ و نشر پیام مشاور در دانشگاه‌ها، شروع به کار نشریه پیشگیری نوین و سایت پیشگیری نوین و انجام پژوهش‌های متعدد در عرصه اعتياد را از جمله اقدامات انجام شده در وزارت علوم برشمرد.
يعقوبي همچنين عدم هماهنگی درون‌بخشی در وزارت علوم، عدم تفکيک بين اعتیاد به‌عنوان یک مسئله فرهنگی یا موضوع روان شناختی، عدم پیش‌بینی یک دفتر تخصصی برای موضوع اعتیاد، نبود سیاست واحد در امر مبارزه با مواد مخدر در وزارت علوم، اکراه برخی مدیران در دانشگاه‌ها از پرداختن به موضوع اعتیاد، عدم تمایل برخي دانشجويان جهت مراجعه به مشاوره و هماهنگ‌تر، به روزتر و سریع‌تر بودن سیستم اعتیاد نسبت به سیستم ضد اعتیاد در کشور را از مشكلات موجود در اين خصوص ذكر كرد.
وي بر لزوم انجام ارزشیابی اقدامات پيشگيرانه تاكيد كرد و گفت: بايد برنامه ريزي‌ها متناسب با وضعيت هر قشر و گروه باشند و همچنين برنامه‌ریزی لازم توسط آموزش وپرورش و بهزیستی برای برنامه‌های پیشگیرانه در گروه‌های پیش‌دبستانی و مدارس صورت بگيرد.
زبان گفتمان با دانشجويان براي پيشگيري از مصرف مواد مخدر، تنها زبان دانشجويي است
همچنين بهزاد دارابي، مشاور مديرکل فرهنگي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در اين ميزگرد بيان داشت: براساس نتايج مطالعات صورت پذيرفته، مصرف سیگار طی سال‌های اخیر در کشور افزايش يافته است، لذا بايد ميزان تاثيرگذاري بیلبوردهای تبلیغاتی در جامعه مثلاً اثر تبليغات در کاهش يا افزايش مصرف سیگار در بين آحاد مردم بررسي شود.
وي افزود: ميزان مقاومت افراد در خصوص کوبنده بودن اطلاع‌رساني پيرامون سوء مصرف مواد متفاوت است و معمولاً افراد معتاد در خصوص مصرف مواد از مكانيزم انكار، مكرراً استفاده مي‌كنند.
مشاور مديركل فرهنگي وزارت علوم تاكيد كرد: براي تبليغات عليه سوء مصرف مواد، استفاده از جملات مناسب، امري ضروري است و براي گفتوگو با دانشجويان به‌منظور کاهش مقاومت در آنان و پيشگيري از مصرف مواد مخدر بايد از زبان دانشجويي استفاده كرد.
دارابي تصريح كرد: برقراري ارتباط با دانشجو در اوقات غیر رسمی موحب ايجاد همدلي و جلب اعتماد آنان مي‌شود به خصوص كه طبيعتاً اختلاف دانشجويان با مديران و سختي ذاتي گفتوگو با آنها، به خاطر اختلاف نسل است؛ چرا كه نسل قديم اذعان به بی‌تجربگی و اعتماد به نفس کاذب نسل جدید دارند.
وي با تاكيد بر لزوم شناسایی دقيق ویژگی‌های نسل جدید اظهار داشت: در گفتوگو با دانشجويان، لازم است كه از افراد دارای وجهه مناسب جهت ارائه آموزش‌های لازم به دانشجویان استفاده كرد.
وي بر لزوم بهره‌گيري از یافته‌های پژوهشی در دانشگاه‌های کشور تاكيد كرد و گفت: بايد از تشکل‌های دانشجویی در جهت اجرای برنامه‌های پیشگیرانه استفاده كرد چرا كه بخشي از عمر دانشجويان در مراكز آموزشي سپري مي‌شود.
لزوم انجام پژوهش‌هاي كابردي در دانشگاه‌ها در حوزه اعتياد
همچنين در اين ميزگرد دکتر محمد خیاط زنجانی معاون اداره کل فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بيان اينكه وظیفه اصلی اين اداره کل تربیت انسان متعالی است، اظهار داشت: دو نقش اصلی براي اداره کل فرهنگی تعریف شده كه يكي حرکت‌های ایجابی و ديگري حرکت‌های سلبی است.
وي هدف از حرکت‌های ایجابی را تقویت و توسعه فرهنگ برای رسیدن به انسان متعالی و هدف از حرکت‌های سلبی را مقابله با موانع تکامل و تعالی انسان برشمرد.
اين مقام مسوول در وزارت علوم در ادامه، با تاكيد بر اينكه انجام فعالیت‌های فرابخشی يك ضرورت برای موفقیت در اجراي برنامه‌ها است، اظهار داشت: بايد يك معاونت فرهنگی در اکثر دانشگاه‌های کشور و يك مدیریت ویژه در وزارت علوم جهت پیگیری موضوع آسیب‌های اجتماعی علاوه بر مدیریت فرهنگی (مدیریت فرهنگی و مدیریت اجتماعی) ايجاد شوند، همچنين از دانشجويان جهت اجرای برنامه‌های ویژه براي دانشجویان استفاده شود.
زنجاني در ادامه بر تشکیل کانون‌های فرهنگی دانشجویی و انجام پژوهش‌های کاربردی در حوزه اعتياد تاكيد كرد و گفت: بايد توجه ویژه‌اي به دانشجویان جدیدالورود به منظور آگاه‌سازی آنها با محیط دانشجویی و خطرات اعتياد صورت پذيرد و همچنين محتواهای آموزشی نيز ساماندهي شوند.
منبع: روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر۹۶٫۱۱٫۲۵