دانشيار دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينكه امروزه قبح مصرف دخانيات در ميان زنان تا حد قابل توجهي از بين رفته است؛ گفت: مطابق با افزايش مصرف دخانيات، در بسياري از جوامع توسعه يافته غربي شاهد كاهش سن اميد به زندگي مردان و زنان و در نتيجهي افزايش مرگ و مير زنان ناشي از مصرف سيگار بودهايم.
شيرين احمدنيا در گفتوگو با روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در دنياي امروز و در سطح جوامع مختلف شاهد تغييرات شتابنده ارزشها و هنجارهاي اجتماعي به ويژه در ميان نسل جديد هستيم كه طبيعتا جوانان، بيشتر مستعد و پذيراي تحولات سبك زندگي هستند. گسترش تكنولوژي هاي جديد ارتباطي و اطلاعاتي نيز بر شتاب تحولات فرهنگي اجتماعي دامن ميزند.
وي افزود: در زمرهي اين تغييرات، شاهد كم رنگ شدن روزافزون تفاوتهاي جنسيتي به ويژه در زمينهي گذران اوقات فراغت هستيم. اين امر خودش را در رشد مصرف دخانيات در ميان زنان نشان ميدهد كه تا چندي پيش نسبتهاي اندكي از مصرفكنندگان مواد دخاني را تشكيل ميدادند اما امروزه قبح مصرف دخانيات در ميان زنان تا حد قابل توجهي از بين رفته و مطابق با اين افزايش مصرف، در بسياري از جوامع توسعه يافته غربي شاهد كاهش سن اميد به زندگي مردان و زنان و در نتيجهي افزايش مرگ و مير زنان ناشي از مصرف سيگار بودهايم.
عضو هيات مديره انجمن جامعه شناسي ايران بيان داشت: در ايران بنا به انگيزههاي مختلف، نسبت رو به رشدي از نوجوانان و جوانان، به رفتارهاي مخاطرهآميزي همچون مصرف دخانيات، قليان و در مراحل بعدي، مواد مخدر يا الكل روي آورده اند.
احمدنيا ادامه داد: مصرف سيگار و قليان به دليل اين كه منع جدي در فضاي گذران اوقات فراغت خانوادگي و شرايط فرهنگي حاضر نسبت به آنها اعمال نميشود، به تدريج به عنوان رفتار عادي شناخته و پذيرفته ميشود. سيگار كشيدن معمولا اولين قدم درگير شدن نوجوانان با رفتارهاي سوء و غيربهداشتي است چرا كه كمتر كسي سيگار را به عنوان يك مادهي مخدر، جدي ميگيرد از همين رو، اين رويه در ميان خانوادهها، جوانان را مستعد اعتياد به اين مواد و سپس به تدريج به ساير مواد مخدر متنوع سنتي و صنعتي ميسازد.
وي گفت: وجود افراد بزرگسالي كه خود درگير اينگونه رفتارها و عادات سوء باشند زمينهي الگو گرفتن و تقليد را براي فرزندان بوجود ميآورد و والدين خود در تسهيل دستيابي و عادي سازي رفتار مصرف مواد اعتيادزا سهيم و مقصر تلقي ميشوند.
دانشيار دانشگاه علامه طباطبايي افزود: گروه تاثيرگذار ديگري كه موجب رشد رفتارهاي مصرف دخانيات ميشوند حلقههاي دوستي و معاشرتي پيرامون نوجوانان است. نوجواناني كه سنين حساس دوره بلوغ را ميگذرانند در معرض فشارهاي ارزشي و هنجاري از ناحيه خرده فرهنگ نوجواني قرار ميگيرند. برخي از ضدارزش هاي بزرگسالان، در چارچوب خرده فرهنگ نوجوانان تبديل به ارزش مثبت ميشوند و نوجوانان كه در مرحلهي هويتيابي و تشخصيابي هستند گاه به رفتارهاي سوئي كه در ميان همسالانشان ارزشمند تلقي ميشود روي ميآورند و يا به تقليد از رفتارها و سبك زندگي گروههاي مرجعشان نظير هنرمندان و ستارههاي دنياي هنر ميپردازند كه ممكن است در صحنههاي تبليغاتي رفتارهاي مصرف دخانيات را به نمايش بگذارند و به الگوهايي براي تبعيت نوجوانان تبديل شوند.
احمدنيا گفت: با ماشيني شدن زندگي اجتماعي و فشارهاي اقتصادي و مشغلهي روزافزون والدين، نظارت اجتماعي والدين هم بتدريج تضعيف شده و فضاهاي عمل والدين و فرزندان از هم فاصله گرفته است، در نتيجه، والدين عملا از امكان نظارت بهتر و ارتباط موثرتر با فرزندانشان محروم شدهاند.
وي ادامه داد: همهي اينها سهمي در افزايش تدريجي نسبت مصرف مواد دخاني و اعتياد در ميان نوجوانان و جوانان شده است كه هوشياري مسوولان و خانوادهها را بيش از پيش ضروري ميسازد. اقدامات پيشگيرانه بر اقدامات درماني و چارهجوييهاي بعدي اولويت دارد.
احمدنيا در پايان خاطر نشان كرد: موفقيت در اين امر مستلزم همكاري ميان نهاد خانواده و نهادهاي ديگر آموزشي، دانشگاهي، رسانهها و متوليان امور سلامت جامعه و مسوولان مديريت شهري است.
منبع: روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر۹۶٫۰۹٫۱۲