مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر به دنبال حادثه اخیر رفسنجان و مسمومیت چند صد تن به دلیل مصرف الکل، ضمن انتقاد مجدد از تضعیف ساختار دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان در وزارت بهداشت، تاکید کرد: یادمان باشد اتفاق اخیر در رفسنجان، اولین یا آخرین تجربه از این نوع نخواهد بود، بنابراین نظام سلامت باید با آمادگی به وظایف خود عمل کند.
دکتر محمدباقر صابری زفرقندی در گفت‌وگو با خبرنگار «اجتماعی» ایسنا، با تاکید بر همت دیگر مسئولان دستگاه‌های ذی‌ربط برای مراقبت از تهیه و توزیع و قاچاق مشروبات الکلی، فزود: خبر مسمومیت بیش از ۳۵۰ نفر از مردم در شهرستان رفسنجان ناشی از مصرف الکل، مرگ هفت نفر و نابینا شدن ۱۰ نفر به همین دلیل، در صورت صحت، یک فاجعه انسانی است. اینگونه موارد در کشور ما کم نبوده و نمی‌توان رخ دادن چنین اتفاقاتی را در آینده منتفی دانست.
مسمومیت با مشروبات الکلی آلوده به متانول، شایع‌ترین علت مسمومیت با متانول در کشور
وی شایع ترین علت مسمومیت با متانول در کشور را مسمومیت با مشروبات الکلی آلوده به متانول دانست و افزود: کشور در گذشته نیز شاهد همه گیری مسمومیت با متانول در برخی شهرستانها بوده است؛ این درحالیست که مسمومیت با “متانول”، “الکل متیلیک” و یا “الکل چوب” از جمله اورژانس‌هایی است که تشخیص، درمان و بیماریابی به موقع آن نقش مهمی در کاهش مرگ، کوری و سایر ناتوانی‌های جسمی و روانی ناشی از آن ایفا می‌کند.
صابری زفرقندی به برخی اظهارنظرها درباره حادثه اخیر مسمومیت با الکل متانول در رفسنجان اشاره کرد و گفت: اظهارنظرهای فاقد مبنای کارشناسی در حادثه اخیر مبنی بر توطئه بودن و یا از آن سخیف‌تر وقوع این فاجعه انسانی را به گران شدن دلار نسبت دادن، نباید مانع از پرداختن اصولی به این مهم شود.
سالها از تدوین “راهنمای بالینی درمان مسمومیت با متانول” می‌گذرد!
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر به اقدامات انجام شده در جهت مداخله موثر در زمینه مسمومیت‌های احتمالی با الکل متانول در زمان مسوولیت خود در وزارت بهداشت اشاره کرد و افزود: به دلیل وقوع موارد مشابه در سال‌های گذشته و برای ایجاد امکان مداخله به موقع و موثر برای نجات قربانیان این معضل، دفتر سلامت روانی و اعتیاد وزارت بهداشت اقدام به تدوین “راهنمای بالینی درمان مسمومیت با متانول” کرد. این راهنما برای اجرا به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ و تاکید شد که تمام پزشکان اورژانس‌های بیمارستانی باید از مفاد آن اگاهی داشته باشند.
وی در این باره ادامه داد: از آنجا که به دلیل تغییرات پی در پی مسوولین درمانی، احتمال می‌رفت این مهم به دست فراموشی سپرده شود، برای اطمینان بیشتر مقرر شده بود که یکی از موارد بررسی در بازدید از اورژانس‌ها، این راهنما و اطلاع کادر درمانی از محتوای آن باشد. به دنبال انجام این اقدامات، در وقوع اتفاقات بعدی در سال‌های ۸۷ و ۸۸ ما شاهد مداخلات به موقع و کاهش قابل توجه مرگ و میر و نابینایی افراد مصرف کننده مشروبات الکلی از این نوع بودیم.
صابری زفرقندی افزود: در حال حاضرنمی‌دانم با تخریب ساختار دفتر مذکور در وزارت بهداشت و تضعیف کارشناسی آن، آیا اصولا مسوولان اصلی ستادی از وجود چنین راهنمایی مطلع بوده‌اند یا نه؟ اما از شدت تلفات و صدمات حادث شده در رفسنجان می‌توان حدس زد که مسوولان مربوطه در شهرستان یا اطلاع دقیقی از این راهنما نداشته‌اند و یا در اجرای آن قصور کرده‌اند.
لزوم اطلاع رسانی وسیع از طریق رادیو و تلویزیون در موارد شک به اپیدمی شدن سوء مصرف متانول
به گفته مدیرکل سابق دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت، در راهنمای بالینی درمان مسمومیت با متانول، اولویت اقدام در موارد شک به وقوع اپیدمی سوء مصرف متانول، اطلاع رسانی وسیع است، بویژه اطلاع رسانی از طریق رادیو و تلویزیون تا به این ترتیب از این طریق افرادی که مصرف داشته‌اند برای درمان به مراکز درمانی فراخوانده شوند؛ چرا که در هنگام وقوع این اتفاق، زمان و مراجعه به موقع برای درمان بسیار مهم است.
حداکثر ۲۴ ساعت اولیه پس از مصرف متانول، زمان طلایی برای نجات فرد است
وی در این باره افزود: به طوری که چند ساعت و حداکثر ۲۴ ساعت اولیه پس از مصرف، زمان طلایی برای نجات فرد است و در این صورت تحقیقا موارد کوری، نیاز به دیالیز و مرگ به حداقل ممکن کاهش می‌یافت.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر ابراز امیدواری کرد که مسوولان امر در حوزه بهداشت به جای وانهادن امور به گرانی یا ارزانی دلار تلاش کنند تا در چنین مواردی، مداخله درمانی در موعد مقرر و به درستی انجام شود.