در یک همایش بین‌المللی در شهر «دوشنبه» تأکید شد تنها همکاری صمیمانه کشورها و اراده قوی در این زمینه می‌تواند مانع گسترش قاچاق مواد مخدر در منطقه می‌شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، در یک همایش بین‌المللی در شهر «دوشنبه» تأکید شد که تنها همکاری صمیمانه کشورها و اراده قوی در این زمینه می‌تواند مانع گسترش مواد مخدر در منطقه می‌شود.
در این همایش، مقامات نهادهای انتظامی و امنیتی و همچنین نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی و کارشناسان کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان، ایران، پاکستان، روسیه، فرانسه، آمریکا و مولداوی شرکت کردند.
«ملاسلاف اینچا» نماینده ویژه دبیر کل و مدیر مرکز منطقه‌ای دیپلماسی پیشگیرانه سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی ضمن افتتاح این همایش گفت که معضل مواد مخدر امروز دامن‌گیر بیشتر کشورهای دنیاست و به ویژه به علت همسایگی با افغانستان این موضوع برای کشورهای منطقه از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.
به اعتقاد وی هیچ کشوری در دنیا به تنهایی قادر به مقابله مؤثر با این چالش نمی‌باشد و به این دلیل نیاز به همکاری کشورها و سازمان‌های مختلف است تا بتوان به نتایج مطلوب در این عرصه دست یافت.
مدیر مرکز منطقه‌ای دیپلماسی پیشگیرانه سازمان ملل متحد برگزاری همایش‌های سالانه در رابطه با بحث حل مسائل مواد مخدر را اقدام مهم خواند و گفت: در کنار تلاش‌های نهادهای مختلف در جهت مبارزه با این چالش، وجود اراده سیاسی کشورها نیز عامل تعیین کننده خواهد بود.
وی ضمن مهم خواندن نقش سازمان‌های مبارزه با مواد مخدر کشورهای منطقه، افزایش میزان کشت خشخاش و قاچاق مواد مخدر را پدیده نگران‌کننده عنوان کرد.
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد مواد مخدر را با پدیده‌های منفی نظیر تروریسم، جنایات سازمان یافته و فساد مرتبط دانست و خواستار همکاری‌های بیشتر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای شد.
«رستم نظراف» رئیس سازمان مبارزه با مواد مخدر وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان در سخنرانی خود در این همایش شرایط منطقه در زمینه قاچاق مواد مخدر از افغانستان را نگران کننده دانست و به ارتباط مستقیم این موضوع با فساد و تروریسم بین‌المللی اشاره کرد.
وی گفت که از طریق گروه‌های تروریستی میزان قابل توجه مواد مخدر به بازارهای جهانی عرضه می‌شود.
این مقام تاجیک خواستار تقویت همکاری‌های هرچه بیشتر کشورهای منطقه در امر مقابله با قاچاق مواد مخدر شد و تأکید کرد که تنها اقدامات جامع و هماهنگ جامعه جهانی و به خصوص کشورهای مصرف کننده عمده می‌تواند مانع افزایش میزان پرورش و قاچاق مواد مخدر در این کشور همسایه شود.
نظراف از آنکه در مناطق جنوبی و غربی افغانستان میادین کشت خشخاش و شاه‌‌دانه افزایش پیدا کرده است، اظهار نگرانی کرد.
وی یادآور شد که گروه‌های فراملی مشغول به قاچاق مواد مخدر که از مسیرهای آسیای مرکزی استفاده به عمل می‌آوردند، اکنون به دنبال مسیرهای جدید می‌باشند که مسیر افغانستان- ایران- ماورای قفقاز- اکراین یکی از آنان است.
رئیس سازمان مبارزه با مواد مخدر تاجیکستان به علاقمندی کشورش برای مبارزه جدی با این چالش قرن اشاره کرد و خواستار همکاری‌های گسترده‌تر سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای مختلف منطقه و جهان شد.
«جرامی دین میلسوم» هماهنگ‌ساز ارشد و مسئول میز افغانستان دفتر سازمان ملل متحد در زمینه مبارزه با مواد مخدر و جرائم، گسترش ابعاد گردش غیرقانونی مواد مخدر را تحدید جدی برای ثبات و امنیت کشورها خواند و به آن اشاره کرد که ۸۰ درصد مواد مخدر به افغانستان ارتباط دارد.
وی تأکید کرد که چنانچه اقدامات جدی صورت نگیرد، با خروج نیروهای ائتلاف بین‌المللی در سال ۲۰۱۴ از افغانستان احتمال پیچیده‌تر شدن شرایط در این زمینه وجود دارد.
بنابراین جامعه جهانی باید اقدامات اساسی انجام دهد تا میزان تهدیدات از ناحیه کشت و پرورش مواد مخدر در افغانستان افزایش نیابد.
«جمس فلیپ کلاخون» مشاور ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در زمینه برنامه‌های مربوط به افغانستان، حمایت کشورش از تلاش‌های دولت‌های آسیای مرکزی برای مبارزه با مواد مخدر را اعلام کرد و تقویت همکاری‌ها در این عرصه را در چهارجوب برنامه‌های مربوطه پس از سال ۲۰۱۴ را نیز از موضوعات مورد علاقه واشنگتن عنوان کرد.
«ایلیا لویتان» نماینده سازمان مبارزه با مواد مخدر روسیه در افغانستان نیز در سخنانی قاچاق مواد مخدر از افغانستان به کشورش را چالش جدی دانست.
وی گفت که اعتیاد برای روسیه از تهدیدات عمده به شمار رفته و مسکو علاقمند همکاری‌های مشترک و هماهنگ کشورهای منطقه و سایر طرف‌های مربوط در رابطه با افغانستان می‌باشد.
لویتان با توجه به قرار گرفتن افغانستان در رأس فهرست کشورهای تولید‌کننده هروئین و هشیش، انجام مطالعات دقیق در زمینه وضعیت مواد مخدر در افغانستان و اتخاذ تصمیمات مربوطه را لازم دانست.
وی اظهار تأسف کرد که بیش از یک دهه حضور کشورهای خارجی در افغانستان در زمینه مبارزه با مواد مخدر تنها پیشرفت خاصی به نظر نرسید بلکه میزان تولید آن ۴۰ برابر نیز افزایش یافت.
بنا به گفته لویتان حالا مواد مخدر از افغانستان به ۱۰۰ کشور دنیا قاچاق می‌شود.
نماینده سازمان مبارزه با مواد مخدر روسیه در افغانستان افزایش ۱۸ درصدی میادین خشخاش در سال گذشته میلادی در افغانستان را پدیده نگران کننده خواند و گفت که بدون حل و فصل معضل مواد مخدر در افغانستان، صحبت از آینده باثبات و همراه با توسعه این کشور در اصل امکان ندارد.
«هاکان دمیربوکن» هماهنگ‌ساز طرح تجارت مواد مخدر افغانی وابسته به‌دفتر سازمان ملل متحد در زمینه مبارزه با مواد مخدر و جرائم در سخنرانی خود به بررسی وضع مصرف مواد مخدر در دنیا پرداخت.
وی به آن اشاره کرد که چنانچه در سال ۲۰۰۲ در دنیا ۱۵ میلیون نفر مصرف کننده مواد مخدر وجود داشت پس در سال ۲۰۱۱ تعداد آن‌ها ۱۶ میلیون نفر را تشکیل داده که حاکی از رشد یک میلیون نفری بوده و نشان می‌دهد که نیاز خیلی بالایی به آن وجود ندارد.
به اعتقاد دمیربوکن، به استثنای آسیا و آفریقا در باقی مناطق جهان شامل اروپا نیاز به مواد مخدر افت داشته است.
همزمان وی به رشد ۴۳ درصدی تولید مواد مخدر در ۱۰ سال گذشته اشاره کرد که بازگو کننده یک نوع عدم توازن میان تولید و عرضه می‌باشد.
طبق اطلاع این نماینده دفتر سازمان ملل متحد در زمینه مبارزه با مواد مخدر و جرایم، در سال ۲۰۱۱ تجارت مواد مخدر افغانی ۶۷ میلیارد دلار سود داشته است که از این مبلغ ۲ میلیارد دلار به گروه طالبان مربوط شده و ظرفیت مصرف بازار داخلی افغانستان نیز ۴۵ میلیون دلار بوده است.
بنا به گفته وی، ۸۰ درصد نیاز به هروئین در سطح جهانی از ناحیه افغانستان تأمین می‌شود که در سال ۲۰۱۰ بیش از یک میلیارد دلار از طریق کشورهای آسیای مرکزی قاچاق شده است.
وی ضمن اشاره به مسیرهای قاچاق مواد مخدر از افغانستان به خارج، گفت که این مواد از طریق ولایت‌های بدخشان، تخار و بلخ به آسیای مرکزی سرازیر شده و روسیه و سایر کشورهای فضای شوروی سابق و اروپا را هدف قرار می‌دهد.
دمیربوکن به این موضوع نیز اشاره کرد که موضوع کشت خشخاش دوباره در مناطق شمالی افغانستان مورد توجه قرار گرفته و احتمالا سال جاری شاهد تحقق پیدا کردن این موضوع خواهیم بود.
از دیدگاه وی، اینکه بعد از سال ۲۰۱۴ وضع مواد مخدر در افغانستان چگونه خواهد بود به اقدامات عملی جامعه جهانی بستگی دارد.
در این همایش همچنین «وفا نیتبیک‌اف» پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات استراتژیک وابسته به‌ریاست جمهوری تاجیکستان، مواد مخدر را جدی‌ترین چالش برای ثبات و امنیت منطقه عنوان کرد و گفت که تا زمانی همه سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای جهان صادقانه پا به‌میدان نگذارند، وضع تغییر نخواهد کرد.
وی ادعای کاهش مصرف مواد مخدر افغانی در اروپا و غرب را قابل بحث دانست و گفت که این به معنای کاهش واقعی مصرف نیست بلکه به این دلیل است که در این مناطق استفاده از مواد مخدر شیمی افزایش یافته است.
«بولات آئولبایف» مدیر بخش سیاست خارجی و امنیت بین‌المللی مرکز مطالعات استراتژیک وابسته به ریاست جمهوری قزاقستان، باز بودن مرزهای کشورش با همسایه‌ها را یکی از دلایل ورود میزان بالای مواد مخدر به قزاقستان دانست.
بنا به گفته وی آستانه برای تحکیم مرزهای جنوبی خود ۲۰۰ میلیون دلار هزینه کرده است.
آئولبایف از آن یادآور شد که براساس اطلاع اتحادیه اروپا، تعداد معتادان در قزاقستان را ۱۲۰ هزار نفر می‌باشد که یک درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد.
وی گفت که برخلاف یک دهه پیش حالا در این کشور جنایات مربوط به مواد مخدر به مراتب کاهش یافته است.
در این همایش پیرامون مسائلی نظیر مواضع بازی‌گران منطقه‌ای در رابطه به‌مواد مخدر، همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه، نقش سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، مسبرهای اصلی انتقال مواد مخدر از افغانستان به خارج، خروج نیروهای نظامی در سال ۲۰۱۴ از افغانستان و تأثیر آن به پرورش و قاچاق مواد مخدر، عملکرد نهادهای مربوطه کشورهای منطقه در برابر این چالش، جلوگیری از افزایش نفوذ جنایت‌کاری سازمان‌یافته به نهادهای دولتی و نقش جامعه مدنی در این عرصه سخنرانی و تبادل نظر صورت گرفت.
در هاشیه این همایش خبرنگار فارس با خانم «شهربانو تاجبخش» پزژوهشگر انستیتوی مطالعات سیاسی پاریس و انستیتوی مطالعات صلح اسلو پیرامون آینده افغانستان و بحث مواد مخدر صحبت کرد.
خانم تاجبخش گفت که با توجه به دورنمای تحولات افغانستان می‌توان از ۳ سناریو صحبت کرد: یکی برگزاری انتخابات قانونمند که مشروعیت آن در داخل افغانستان تأیید شده و کشورهای منطقه نیز به‌این دلیل از مداخله منصرف می‌شوند و موضوع مهم اینکه زمینه برای ایجاد یک افتصاد واقعی فراهم بشود تا بتواند به‌عنوان آلترناتیف و یا گزینه در برابر مواد مخدر عرضه شود.
وی اتفاق افتادن جنگ در افغانستان با بازگشت طالبان را سناریوی احتمالی منفی دانست که کشورهای منطقه را مستقیما تحت تأثیر قرار خواهد داد در چنین شرایط موضوع مواد مخدر به‌عنوان ابزار مورد استفاده گروه‌ها قرار خواهد گرفت.
خانم تاجبخش ادامه وضع موجود را نیز از دیگر سناریوهای مربوط به آینده افغانستان دانست.
از نظر وی در هر صورت وضع واقعی مواد مخدر در افغانستان و منطقه تشخیص داده شود زیرا امنیت منطقه به این موضوع ارتباط مستقیم دارد.
«شیردل بختگل‌اف» کارشناس ارشد انستیوی سیاست اجتماعی نیز ضمن صحبت با فارس بر ضرورت اقدامات هماهنگ و مشترک کشورهای منطقه و سایر طرف‌های علاقمند خارجی در عرصه مبارزه با مواد مخدر افغانی اشاره کرد.
وی گفت که بیش از یک دهه حضور جامعه جهانی در افغانستان و به نتیجه نرسیدن تلاش‌ها در رابطه با تأمین ثبات و امنیت در این کشور و ریشه‌کن شدن معضل مواد مخدر، حاکی از آن است که مسیر صحیح و درست انتخاب نشده و در رابطه با آینده افغانستان و به ویژه مرحله ۲۰۱۴ به بعد باید به این مسائل توجه شود.
این همایش به ابتکار مرکز منطقه‌ای دیپلماسی پیشگیرانه سازمان ملل متحد و همکاری دفتر سازمان ملل متحد در زمینه مبارزه با مواد مخدر و جرایم و دولت تاجیکستان در ۲ روز با عنوان «حل مسائل گردش غیرقانونی مواد مخدر چالش‌ها و تهدیدات در متن خروج نیروهای بین‌المللی در سال ۲۰۱۴ از افغانستان» برگزار شد.