برنامه‌ريزي‌هاي غلط اجتماعي در تمام ابعاد موجب شده تا آسيب‌هاي اجتماعي به‌عنوان يك معضل رو به رشد، جامعه را درگير كند بنابراين توجه به رويكرد اجتماعي براي حل آنها، مي‌تواند اثربخش باشد.
امان ا… قرايي مقدم در گفت‌و‌گو با روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر ضمن بيان اين مطلب تاكيد كرد: با طرح وزير كشور و دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر بسيار موافق هستم چراكه اصولا هر نوع پديده اجتماعي مانند اعتياد، بايد با رويكرد و نگاه اجتماعي بررسي شود اما فراموش نكنيد كه براي حل معضل اعتياد بايد بسيار از مشكلات اجتماعي از جمله بيكاري برطرف شود.
اين جامعه شناس با اشاره به اينكه مسائل اجتماعي متاثر از سياست و ساير بخش‌هاست، گفت: در موضوعات اجتماعي همه زمينه‌ها موثر است اما اول و آخر به خود اجتماع ميرسيم كه نقش آن از همه پررنگ‌تر است. وقتي در جامعه بيكاري وجود دارد، نمي‌توان بدون توجه به آن صحبت از مبارزه با موادمخدر كرد. بدسرپرستي اجتماعي، تك سرپرستي، بي‌سرپرستي و ساير عوامل در گرايش افراد به اعتياد بسيار اثرگذار است.
وي ادامه داد: محيطي كه فرد در آن رشد مي‌كند نيز يكي از عوامل بسيار مهم است. براي مثال اينكه كجاي شهر تهران زندگي مي‌كند، آيا در منطقه‌اي مانند خيابان ايران است كه اعتقادات مذهبي قوي است و جرم و جنايت كمتر است يا در ميدان شوش كه زمينه براي آلوده شدن به مصرف موادمخدر فراهم‌تر است؟ از طرف ديگر وضعيت تحصيل و اشتغال پدر و مادر نيز قابل اعتنا و حساس است.همچنين اعتقادت و باورهاي ديني نيز اهميت زيادي دارد. بنابراين رويكرد اجتماعي براي مبارزه با اعتياد كار درست و عقلاني است، به شرطي كه تمام ابعاد موضوع درنظر گرفته شود و براي حل آنها برنامه داشته باشيم.
قرايي مقدم با بيان اينكه مساله تاخير در ازدواج، سرخوردگي‌هاي اجتماعي، نبود شادي و نشاط در جامعه و نداشتن اوقات فراغت غني براي جوانان از ديگر علل زمينه ساز بروز اعتياد است، افزود: يكي از مواردي است كه شخصا بررسي كردم، مساله شادي و نشاط است كه نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد نبود شادي در جامعه، خود يكي از عوامل گسترش اعتياد در افراد است و علاوه بر آن بستر مناسبي براي ايجاد روابط نامشروع است كه نتيجه تمام اينها موجب روحيه پرخاشگري و ستيزه‌جويي در افراد مي‌شود. اين مساله در تحقيقات جان هاوكينگ نيز مطرح شده كه، اصولا جامعه‌اي كه در آن شادي نيست، هيچ چيز نيست و جامعه‌اي كه در آن شادي هست، همه چيز با خوبي ديده مي‌شود.
اين جامعه‌شناس گفت: در شرايطي كه زوج‌هاي جوان براي دريافت وام ازدواج بايد مدتها در نوبت بمانند، تعداد فارغ‌التحصيلان دانشگاهي بيكار به چند ميليون نفر مي‌رسد، ۱۰ ميليون جوان مجرد در سن ازدواج داريم و… نمي‌توان اميدوار به حل معضلات و مشكلات اجتماعي بود، بنابراين اگر مي خواهيم در اين زمينه قدم جدي برداريم بايد تك تك اين موانع را برطرف كنيم.
وي در ادامه به نقش تعيين‌كننده آموزش و پرورش در موضوع اعتياد اشاره و تصريح كرد: بسياري از آموزش‌ها به عهده آموزش و پرورش است كه بايد از سنين پايين به افراد ياد داده شود. اينكه خانواده نيز ركن اساسي در مبارزه با موادمخدر است، حرف درستي است اما نمي‌توان تمام بار را به دوش خانواده انداخت. خانواده بنياد و سلول جامعه است اما زماني كه نتوانستيم سلول جامعه را سالم كنيم بعد از مدتي، كل جامعه تحت تاثير قرار مي‌گيرد. از طرفي اين سلول بي دليل خراب نشده بلكه از بيرون مورد هجوم قرار گرفته است زيرا خانواده با جامعه رابطه متقابل دارد و از جامعه جدا نيست و از آن تاثير مي‌پذيرد. به عبارت ديگر خانواده يك سياه چال فضايي است و همه چيز را به درون خود مي‌كشد و بعد دوباره به بيرون منتقل مي‌كند.
قرايي‌مقدم در پاسخ به اين پرسش كه در چنين شرايط اجتماعي آيا مي‌توان به حل معضل موادمخدر در كشور اميدوار بود يا خير، گفت: تاكيد مي‌كنم كه بيكاري، ام‌الفساد است و در قدم اول بايد براي آن چاره‌انديشي كرد. در مراحل بعدي بايد شادي و نشاط، دلبستگي‌هاي اجتماعي، امنيت شغلي و رواني، امنيت بهداشتي و در يك كلام سطح رفاه اجتماعي را افزايش داد. از طرفي لازم است اوقات فراغت جوانان پر و غني شود و اين يكي از ارزان‌ترين اقداماتي است كه مي‌توان انجام داد. همچنين بايد محلات فقير ساماندهي شود و ساير اقداماتي كه خوشبختانه همه مسئولان نسبت به آنها آگاه هستند.
اين جامعه‌شناس با اشاره به نقش پليس در خصوص مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان كرد: بي‌انصافي است كه تمام بار مسئوليت را به دوش پليس بياندازيم. وقتي هريك از بخش‌ها به وظايف خود عمل نكنند، پليس به تنهايي نمي‌تواند كاري از پيش ببرد. بعضي‌ها معتقدند كه اعتياد، ذاتي و فطري است درحالي كه اين كاملا اشتباه است و هيچ چيز فطري در اين خصوص وجود ندارد.
وي در پاسخ به اين سوال كه چطور مي‌شود با وجود تمام زمينه‌هايي كه براي اعتياد فراهم است، يك جوان تحصيلكرده به دام اعتياد گرفتار مي شود، گفت: زماني كه يك فرد در ابعاد مختلف، مورد تهاجم قرار مي‌گيرد، تاب مقاومت ندارد و اين طبيعي است كه از بين ۴ ميليون جوان تحصيلكرده بيكار، عده اي از آنان گرفتار مصرف موادمخدر شوند.
قرايي‌مقدم افزود: براساس تئوري آلفرد سووي، جمعيت‌شناس فرانسوي هزينه سرانه هر فرد از زماني كه نطفه او بسته مي‌شود تا زماني كه به عنوان يك فرد تحصيل كرده وارد جامعه مي شود، محاسبه مي‌گردد. حالا با تمام اين هزينه ها، جوان جامعه بيكار است و نمي‌تواند تشكيل زندگي دهد و ممكن است به سمت اعتياد و ساير آسيب‌هاي اجتماعي گرايش پيدا كند. با اين وجود خوشبختانه جوانان ما خيلي خوب هستند و به دليل اعتقادات ديني كه دارند، كمتر دچار آسيب مي‌شوند.
وي در پايان پيشنهاد كرد، مسئولان در ساير بخش‌ها اعم از وزارت خانه و سازمان‌ها و آسيب‌شناسان، جامعه‌شناسان و ساير كارشناس‌ها براي رسيدن به راهكار عملي، همفكري كنند تا بتوان در آينده نزديك شاهد كاهش اين آسيب اجتماعي در سطح جامعه بود.
منبع خبر: روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر ۹۳٫۰۹٫۰۴