به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر ، فرهاد اقطار با اشاره به فعالیت حدود ۶۰ مرکز ماده ۱۶، افزود: سال گذشته ۶۳ هزار نفر تحت پوشش خدمات این مراکز قرار گرفتند هرچند تعداد ماکز ماده ۱۶ طی سال گذشته و امسال کاهش یافته است.
وی درباره اینکه چرا تعداد مراکز ماده ۱۶ طی دو سال اخیر کاهش یافته است، گفت: علت این امر جلب رضایت معتادان متجاهر مراکز ماده ۱۶ برای ورود به چرخه درمان داوطلبانه بوده است؛ بنابراین بخشی از ظرفیت مراکز ماده ۱۶ خالی شد. از سوی دیگر طبق برنامه هفتم پیشرفت، سازمان بهزیستی کشور دیگر متولی معتادان متجاهر نیست؛ از این رو امسال تعداد مراکز ماده ۱۶ بهزیستی به ۵۶ مرکز رسید.
بهزیستی آماری از تعداد معتادان متجاهر ندارد
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: بهزیستی آماری از تعداد معتادان متجاهر ندارد؛ چراکه این آمار در سامانه غربال و ارجاع معتادان متجاهر موسوم به سامانه «غوام» (غربال و ارجاع معتادان متجاهر) از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ثبت می‌شود. مشکل دیگری که در زمینه مراکز ماده ۱۶ برای ترک اعتیاد اجباری داریم این است که اعتبارات در این زمینه دیر می‌آید و امسال هم بسیار دیر شده است.
اقطار تصریح کرد: از سوی دیگر تامین امنیت مراکز ماده ۱۶ یکی دیگر از مشکلات است زیرا تعداد زیادی از این مراکز متعلق به بخش خصوصی است در حالی که فقط نیروی انتظامی می‌تواند امنیت این مراکز را تامین کند.
نگهداری معتادان در مراکز نیازمند تدوین پروتکل ویژه از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر
نگهداری معتادان در مراکز نیاز به پروتکل ویژه از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر دارد زیرا این معتادان پس از طی شدن دوره درمانی دچار عود (بازگشت به اعتیاد) می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مشکل دیگر مراکز ماده ۱۶ مربوط به سیستم ارجاع به این مراکز است. گاهی کسی که از سوی محاکم قضایی به این مراکز ارجاع داده می‌شود، متجاهر نیست و خانواده دارد. این مشکلات ما را دچار چالش کرده است. نگهداری معتادان در مراکز نیاز به پروتکل ویژه از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر دارد زیرا این معتادان پس از طی شدن دوره درمانی دچار عود (بازگشت به اعتیاد) می‌شوند.
اقطار درباره شیوه درمانی مورد استفاده در مراکز درمانی و ترک اعتیاد نیز گفت: در این مراکز از متادون درمانی استفاده می‌شود.
بر اساس آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، اکنون ۲ میلیون و ۸۰۸ هزار مصرف‌کننده مواد مخدر در کشور وجود دارد که بالاترین مصرف مواد مخدر با بیش از ۶۶ درصد مربوط به تریاک است.
مراکز ماده ۱۵ مراکزی هستند که معتادان با مراجعه داوطلبانه به آنها نسبت به درمان خود اقدام و گواهی تحت درمان و کاهش آسیب دریافت کنند. براساس ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر، معتادان مکلفند با مراجعه به مراکز مجاز دولتی، غیردولتی یا خصوصی یا سازمان‌های مردم‌نهاد درمان و کاهش آسیب، اقدام به ترک اعتیاد کنند. براساس آخرین اعلام سازمان بهزیستی کشور، حدود ۱۰۵۰ مرکز ماده ۱۵ برای معتادان خودمعرف در کشور فعالیت دارند.
بر اساس ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر، فرد دچار اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان موضوع این قانون که تجاهر به اعتیاد کند، توسط ضابطین دادگستری دستگیر و پس از اخذ نظریه پزشک مشاور مراکز غربالگری، با دستور مقام قضایی به منظور درمان، کاهش آسیب و بازتوانی در مراکز درمان، کاهش آسیب و بازتوانی موضوع این ماده نگهداری می‌شود.
پیش از این، حسین ذوالفقاری دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر ب گفت قرار است دهکده های امید به زندگی با رویکردی علمی جایگزین مراکز ماده ۱۶ شوند، برای انجام این مهم، بخش فیزیکی مراکز ماده ۱۶(ویژه معتادان متجاهر) و با تغییراتی به فضای درمانی و بازتوانی مجهز می‌شود که برنامه آن ظرف چند روز آینده نهایی و برای اجرا ابلاغ خواهد شد.
وی اظهار کرد: قصد داریم مسئولیت اصلی این مجموعه به دلیل قابلیت و شرایط کاری به شهرداری‌ها سپرده شود. اکنون درمجموع ۹۳ مرکز ماده ۱۶ در کشور فعالیت دارند و در خصوص تعداد دهکده‌ها طراحی ویژه‌ای با ظرفیت‌های مختلف ۵۰۰، ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر انجام شده است ضمن اینکه هفت استان کشور (ایلام، چهار محال و بختیاری، کهگلیویه و بویر احمد، مرکزی، بوشهر و خراسان جنوبی و سمنان) فاقد مراکز ماده ۱۶ (درمان معتادان متجاهر) هستند.