به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ سید حسن موسوی چلک معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در پنل تخصصی «اعتیاد در بحران‌های طبیعی، جنگ و بحران‌های بهداشتی- اجتماعی» هجدهمین کنگره دانش اعتیاد با بیان اینکه در میانه بحران‌ها اعم از بحران‌های طبیعی یا غیر طبیعی بعضی گروه‌های اجتماعی فراموش می‌شوند، گفت: یکی از این گروه‌ها مصرف کنندگان مواد مخدر هستند؛ مهم است با توجه به تجارب پیشین از بحران‌ها، همچون جنگ ۱۲ روزه ببینیم در آینده چگونه می‌خواهیم عمل کنیم.
وی افزود: دولت‌ها به بهانه کوچک سازی یک رقابتی را در بخش‌ها و سازمان‌های خود ایجاد کرده‌اند تا خدمات و فعالیت‌ها به بخش خصوصی واگذار شود، اما «خصوصی سازی خدمات پایه اجتماعی» بزرگترین اشتباه استراتژیک بود.
معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور اظهار داشت: این اقدام نوعی فرار از مسئولیت است نه واگذاری؛ اعتقاد داریم خصوصی سازی این خدمات ظلم محسوب می‌شود؛ چرا که افراد – از حقوق‌شان- محروم می‌شوند، بنابراین باید به خدمات پایه اجتماعی برگردیم و از سویی خدمات تخصصی که واگذار می‌شود را باید سودآور کنیم و نگاه خیریه را نیز از سازمان‌های غیر دولتی برداریم.
موسوی چلک تصریح کرد: هیچ حکومتی اگر هوشمندانه عمل کند، مجموعه خدمات پایه اجتماعی‌اش را واگذار نمی‌کند!
وی همچنین با بیان اینکه ما در کشور تجربه بحران کووید- ۱۹ را پشت سر گذاشتیم که طی آن نقش سازمان‌های غیردولتی پررنگ بود، از تلاش ویژه این سازمان‌ها در دوران جنگ دوازده روزه برای عبور از بحران یاد کرد.
حفظ بقا در میانه بحران‌ها؛ هنر معتاد بی خانمان
همچنین عباس دیلمی زاده، مدیرعامل جمعیت خیریه تولد نیز در این پنل درباره «صنعت بی‌خانمانی در ایران و بقا» با بیان اینکه ربط دادن مطلق بحران‌ها با مسائل اجتماعی نادرست است از سویی بی ربط دانستن این دو به یکدیگر هم درست نیست، گفت: یک مساله اصلی برای انسان، «بقا» است، انسان‌ها به شیوه‌های گوناگون یاد گرفته‌اند که چطور باید بقا پیدا کنند. معتاد بی‌خانمان نیز با توجه به نوع زندگی خود یاد گرفته چطور باید بقایش را حفظ کند.
وی تصریح کرد: یکی از راه‌های حفظ بقای معتادان بی‌خانمان این است که به مناطق حاشیه‌ای می‌روند؛ آنها برای گذران زندگی راه‌های درآمدزایی پیدا می‌کنند و از این منظر می‌توان گفت «بی‌خانمانی یک صنعت» است. به عنوان مثال کسی که زباله‌گردی می‌کند، درگیر یک چرخه در این صنعت است، او حتی موفق می‌شود قبل از پاکبان‌های شهرداری مخازن زباله‌ی معابر را تخلیه کند.
مدیرعامل جمعیت خیریه تولد با اشاره به اینکه از سال ۱۳۸۴ تاسیس گرمخانه‌ها در کشور آغاز شد، به طرح این موضوع پرداخت که گرمخانه برای فرد بی‌خانمان تضمین ایجاد می‌کند که شب جای امنی برای او فراهم است اما برای طول روز او را رها می‌کنند.
دیلمی‌زاده ادامه داد: افراد بی‌خانمان با توجه به نوع زندگی که دارند، آموختند کیسه بزرگی بر دوش بکشند تا با وسایل و کالاهایی که جمع می‌کنند، یک زد و بند برای گذران امور زندگی خود داشته باشند. به عنوان مثال یک قاشق فلزی را که از لا به لای زباله‌ها پیدا کرده با گاز فندک که نیاز او برای مصرف است تهاتر می‌کند؛ در واقع همچون انسان‌های بدوی معامله کالا به کالا انجام می‌دهند و این همان صنعت بقای بی‌خانمانی محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: دستگیری فرد و تحویل او به مراکز ماده ۱۶ و یاورشهرها نیز به او مهارت بقا را یاد می‌دهد تا برای در امان ماندن، خود را در جای خلوتی دور از انظار، پنهان کند.
مدیرعامل جمعیت خیریه تولد بیان کرد: در صنعت بی خانمانی، آنها یاد گرفته‌اند چگونه برای خود درآمدزا باشند؛ بلد هستند تا با زد و بند بقای‌شان را حفظ کنند. همه این مهارت‌ها را جامعه، نهادهای مختلف اجتماعی و کارگزاران مسئول در این حوزه به فرد بی خانمان یاد داده‌اند و امروز زمانی است که ما باید این خط را بشکنیم.
دیلمی زاده تاکید کرد: وقتی گرمخانه و شلتر به معتاد می‌گوید شب را اینجا بگذران، اما مسئولیت زندگی‌ات در روز بر عهده خودت، فرد یاد می‌گیرد باید برای بقای خودش کاری کند. ما دستورالعملی نوشتیم که در شلتر و سرپناه نمی‌توان مواد مخدر مصرف کرد، این فرد اگر طی روز در خیابان مصرف کند هم دستگیر می‌شود، بنابراین او از مهارت بقایش برای پاسخ به نیازش استفاده خواهد کرد. یکی از دلایلی که تابستان‌ها نسبت به زمستان، شلترها و سرپناه‌ها خلوت‌تر هستند همین موضوع مهارت‌های بقاست. حتی اینکه گرمخانه‌های حوالی پاتوق‌های مصرف شلوغ‌تر از سایر نقاط هستند نیز به همین مساله صنعت بقا مرتبط می‌شود.
وی گفت: واگذاری خدمات مرتبط با معتادان بی خانمان از سازمان‌های دولتی به غیر دولتی یک کار غلط بود؛ وظیفه بهزیستی است که رفاه اجتماعی فراهم کند و سازمان غیردولتی اگر کاری می‌کند برای هدف کسب درآمد است و باید این مسائل در توزیع وظایف مدنظر گرفته شود تا درگیر آسیب رفتار پیمانکارانه و کاهش کیفیت ارائه خدمات نشویم.
بخشی از فعالیت یاورشهرها؛ سم‌زدایی، بازیابی هویت، حرفه آموزی و صیانت افراد است
مجید رحمانی، مدیرعامل سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران نیز با بیان اینکه در حال حاضر مراکز یاور شهر به سمت عمق بخشیدن خدمات حرکت کرده‌اند و بخشی از فعالیت‌شان شامل سم‌زدایی، بازیابی هویت، معنویت، حرفه آموزی و صیانت می‌شود، گفت: سازمان به مدت ۱۶ تا ۱۷ سال است به واسطه گرمخانه‌ها خدمات می‌دهد و در ۲۲ منطقه تهران گرمخانه دارد.
وی افزود: ساماندهی معتادان متجاهر منع پذیرشی همچون افراد معلول، بالای ۶۵ سال، مبتلایان به ایدز و هپاتیت و پذیرش آنها بخشی از خدمات یاور شهرهاست. در دوران جنگ ۱۲ روزه نیز مراکز یاور شهر تعطیل نبود و حتی ساکنان مراکزی که نزدیک محل اصابت‌ها بودند نیز جا به جا شدند و در مراکز موجود مددکارها را افزایش دادیم.
انتهای پیام/