ميزگرد نقش محله‌هاي شهري و روستايي در پيشگيري اوليه از اعتياد در راستاي برگزاري كرسي‌هاي آزادانديشي با حضور نخبگان و انديشمندان، توسط دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر برگزار شد.
گفتمان اجتماعی مردم عليه مواد مخدر و روانگردانها طي دو دهه اخیر رونق يافته است
به گزارش روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ حميد صرامي مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد در اين ميزگرد به تبيين وضعيت جامعه ايراني مبني بر نشانه‌رویِ شوک‌های اجتماعی و فرهنگي به مراکز حیاتي اجتماعی از جمله خانواده، محيط‌هاي آموزشي و محله‌هاي شهري و روستايي پرداخت و گفت: تحولات و تغييرات شتابان موجود در عصر جهانی شدن، به سرعت در حال انجام است و کليه کانون‌هاي هدف نيز تحت تاثير اين تحولات قرار دارند.
وي افزود: پدیده خودمداری به جای فردگرایی شکل گرفته و منافع شخصي به جاي منافع جمعي در سطح جامعه بيشتر مورد توجه قرار گرفته است.
مديركل دفتر تحقيقات ستاد بر لزوم برنامه‌ريزي براي اهتمام اجتماعی در جامعه به منظور مقابله با شوك‌هاي اجتماعي و فرهنگي تاكيد كرد و گفت: گفتمان اجتماعی طي دو دهه اخیر در مردم عليه مواد مخدر و روانگردانها رونق گرفته و در عين حال نيز دغدغه مردم و مطالبات اجتماعی از حاکميت و ضرورت برنامه‌ريزي و مديريت استراتژيک در اين عرصه شدت يافته است.
صرامي در ادامه، شناسایی شیوه‌های ایفای نقش و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سطح مدارس، دانشگاه‌ها، محله‌ها به منظور افزايش آگاهي جامعه در جهاد مقدس مبارزه با مواد مخدرو روان گردان‌ها را امري ضروري ذكر كرد.
وي تاكيد كرد: بايد شیوه‌های اهتمام اجتماعی برای مردم توسط دولت‌مردان با هدف ايجاد جامعه پويا و گويا به جاي جامعه‌اي منفعل، شنوا و بي تحرک ترسيم و چگونگي رقم زدن برنامه‌های گوناگون در خصوص پیشگیری از اعتياد مشخص شود.
وي يادآور شد: رویکردهای محله‌ای در مبارزه با آسيب‌هاي اجتماعي در جامعه جهاني از سال ۱۹۱۸ آغاز و در سال ۱۹۶۴تقویت و در سال ۱۹۸۵رونق يافت.
صرامي از اقدامات انجام شده در حوزه برنامه اجتماع محور تقدير و بر بهره‌گيري از نگاه‌های جدید با هدف پرهيز از اتلاف منابع و ارزيابي برنامه‌هاي اجتماع محور تاکيد كرد.
ضرورت مداخله مردم در تمامی مراحل برنامه‌هاي اجتماع جهت ایجاد مشارکت آنها
همچنين دکتر مهرداد احترامی قائم مقام رئيس مرکز توسعه پيشگيري و درمان سازمان بهزيستي در اين ميزگرد گفت: برای تعریف اجتماع، شناخت فضای موجود و محدوده جغرافیایی امري ضروري است و روابط اجتماعی اعضای مجموعه مورد نظر نيز مي‌بايست شناسایی شوند.
وي افزود: مداخله مردم در تمامی مراحل برنامه‌هاي اجتماع، جهت ایجاد مشارکت آنها و ایجاد فضای مناسب برای مذاکره در جامعه با هدف ایجاد مشارکت در انجام امور، از اموري ضروري و لازم مي‌باشد.
احترامي بيان داشت: بايد امکان ایجاد مشارکت عمومی توسط سیستم‌های حکومتی با هدف ارتقاء کیفیت زندگی فراهم شود و يک نوع نگرش و تفکر علمي مبتني بر واگذاري قدرت به دست مردم و توانایی مداخله در امور، توسط آنها به وجود آيد.
وي در ادامه، تفرقه بین گروه‌ها، عدم دقت در داوطلبي افراد و وابستگی به منابع دولتي را از آسیب‌های اصلي برنامه‌های اجتماع محور برشمرد.
اين مقام مسوول در بهزيستي بيان داشت: استراتژی مهم برنامه اجتماع‌محور، مردم‌محوري و محله‌محوری است كه مي‌توان براساس آن به موضوع اعتیاد با مدل مشاركتي پرداخت.
وي تصريح كرد: مشارکت، سهيم شدن مردم سطوح پایین جامعه در قدرت، اختیار و نظارت بر سرنوشت خود است.
یکی از سیاست‌های عمده كشور تاکید بر سطوح مختلف پیشگیری است
دکتر محسن روشنپژوه رئيس گروه درمان اعتياد سازمان بهزيستي در اين ميزگرد، حفظ و ارتقاء سلامت جامعه با تاکید بر کاهش بار آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد را از وظايف معاونت پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی برشمرد و افزود: بايد به اعتیاد با بهره‌گیری از الگوها و مدل‌های اجتماعی نگاه شود، نه صرفاً به‌عنوان يک موضوع پزشکی.
وي تاكيد كرد: بايد از مدل‌های ارتقاء سلامت برای طراحی و برنامه‌ریزی‌ها بهره‌گيري شود و اين مدل‌ها نيز از سیاست‌ها و موازین خاص برخوردار باشد.
روشنپژوه با بيان اينكه یکی از سیاست‌های عمده كشور تاکید بر سطوح مختلف پیشگیری است، گفت: اقتدارافزایی آحاد جامعه و توانمندسازی آنها بستر مناسبی برای دستیابی به اهداف و ارتقاء سلامت مي‌باشد.
وي بيان داشت: مشارکت مردمی يک ضرورت برای توسعه سرمایه اجتماعی و توسعه سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مهم ارتقاء سلامت از طريق بکارگيري مناسب رویکرد اجتماع محور مي‌باشد.
رييس گروه درمان اعتياد سازمان بهزيستي گفت: تصمیم‌سازی و برنامه‌ریزی‌ها در سطوح مختلف پیشگیری بايد با حداکثر شواهد و مبتنی بر شواهد حداکثری باشد و سیاست‌های سازمانی مربوطه در امر پيشگيري نيز با سیاست‌های سند بالا دستی مربوط به ستاد هماهنگ باشد.
روشنپژوه تاكيد كرد: به شکل مستمر بايد سیاست‌های کلان و سیاست‌های اختصاصی مربوط به سازمان بهزيستي پایش و ارزشیابی شوند و با توجه به تفاوت‌های فرهنگی، اجتماعی، دینی و مذهبی به مشارکت‌های حداکثری مردم در سطوح مختلف پيشگيري و استمراري و پایداري برنامه‌ها و مداخلات توجه جدي كرد.
هدف اصلي برنامه‌های اجتماع‌محور، افزایش عوامل محافظ و کاهش عوامل خطر است
همچنين در اين ميزگرد ماريت قازاریان رئيس گروه پيشگيري از اعتياد سازمان بهزيستي گفت: اولین اقدامات اجتماع‌محور توسط سازمان بهزيستي با مشارکت ستاد مبارزه با مواد مخدر و وزارت بهداشت در سال ۷۳ انجام شد و به دنبال آن، اولین برنامه ملی پیشگیری، درمان و بازپروری سوء مصرف مواد در همان سال و برنامه جامع با هدف آگاه‌سازی و با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی، بومی و اجتماعی در سال ۷۵ تدوين شد.
وي ادامه داد: برنامه ۵ ساله کاهش تقاضا در سال ۷۷ و پیشگیری اجتماع محور از اعتیاد در سال ۸۰ تدوين شد و این برنامه نيز از سال ۸۱ با همکاري اداره کل فرهنگي و پيشگيري ستاد شروع بکار كرد.
رئيس گروه پيشگيري از اعتياد سازمان بهزيستي در ادامه، هدف اصلي برنامه‌های اجتماع‌محور را افزایش عوامل محافظ و کاهش عوامل خطر ذكر كرد و گفت: حدود ۴۷ درصد پروژه‌ها در حوزه آگاه سازی در کشور و برنامه‌هاي افزایش عوامل محافظ و کاهش عوامل خطر اختصاص دارد.
قازاريان گفت: راهبردهای اين برنامه‌ها، همکاری بین بخشی، کار سپاری به بخش غیر دولتی، مشارکت ذی نفعان، تمرکز زدایی و مشارکت مردم است و عدم موفقيت برخي استان‌ها نيز به علت مشارکت پايين مردم مي‌باشد.
وي همچنين بر انجام ارزشيابي در تمام برنامه‌ها، اصول و سیاست‌ها و انجام طرح ارزشیابی محلات شهری و روستایی در حال حاضر تاكيد كرد.
امسال اعتبارات پیشگیری نسبت به سال گذشته سي و دو و سه دهم درصدي افزايش داشت
همچنين دکتر فريد براتی سده معاون پيشگيري از اعتياد سازمان بهزيستي در اين ميزگرد گفت: نیاز ضروري به ارزشیابی فرآیندها در بحث پیشگیری بيش از پيش احساس مي‌شود و لازم است كه هزینه‌هاي پیشگیری توسط نظام و حکومت تامين شوند.
وي با بيان اينكه امسال اعتبارات پیشگیری نسبت به سال گذشته سي و دو و سه دهم درصدي افزايش داشت، افزود: بايد دانش اصیل و اصلی در بحث پیشگیری از اعتياد در کشور باشد و دانش و ثروت نيز توامان در اختيار اين بحث باشند.
معاون پيشگيري از اعتياد سازمان بهزيستي اظهار داشت: در برخي از مناطق کشور با توجه به شرایط فرهنگی– اجتماعی حاکم، امکان اجراي برنامه اجتماع محور وجود ندارد و حتي برخي از مردم در برنامه اجتماع محور مداخله نمي‌كنند.
براتي گفت: خلاء‌هاي قانونی در امر پیشگیری و درمان در کشور وجود ندارد اما بايد قوانين با جديت بيشتري اجرايي شوند و دستگاه‌های دیگر نيز جهت پاسخگويي به مسوليت‌هاي محوله خود احساس مسوليت بيشتري داشته باشند.
وي افزود: در طی سالیان اخیر کارهای متعددی در خصوص محلات انجام شده اما نکات ضعفی هم وجود دارد که اصلی‌ترین آن عدم حضور چشمگير مردم شهری و روستایی در این فرآیند است.
اين مقام مسوول در بهزيستي گفت: سازمان‌های غیردولتی با بودجه‌های خودشان کارها را به پیش می‌برند و از جایی هم کمک نمی‌گیرند و از همه مظلوم‌ترند و آسیب‌هاي بیشتری را متحمل مي‌شوند كه بايد فكر اساسي كرد.
وي افزود: سازمان بهزيستي درکنار سازمان‌هاي مردم‌نهاد است كه امیدواریم بتوانیم این فعالیت را در جهت ايجاد یک جامعه پویا و پرنشاط به پیش ببریم.
گفتني است؛ در پايان در اين ميزگرد بيش از ۸۰ نفر از پزشكان عمومي، روان‌پزشكان، مشاوران جامعه‌شناس، مديران و مددياران كمپ‌ها و مراكز درماني، دانشجويان و اساتيد دانشگاه‌ها و كارشناسان دستگاه‌هاي عضو ستاد حضور داشتند.
منبع خبر: روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر۹۱/۱۲/۱۶